WittlFahren Sie mit der Maus über die Box um die Vorschau anzuzeigen.
Von Benutzern verlinktes Bild - Link zum Bild
Bild oben: Dialektvergleich des Gustav O. Kisch (1869-1938) war in Siebenbürgen unter anderem auch sprachwissenschaftlich tätig.
Viurichst Gohr, bän ech beim "Stöbern" dråfkun, and wor voll fasziniert vun deser Erzielung.
Mech interessieren iefåch, neugierdehålwer wa dåt ba ech an der Region klåingt.
Hun bä dem letzten Såtz eus der Erzählung voll gelåcht,
wa wohr; "durchkunn", mät Gottes Half soll det Kändj, dron äs an jed Motter höchst zefrieden.
Viel Spass dermät.
Wittl
Dialektverglech
Um Beiträge zu verfassen, müssen Sie sich kostenlos registrieren bzw. einloggen.
Roadaresch:
An Wéttfrau hått an Keo,åwer nuin Känd,
vün den aint, a Jång, niéman an de Schiul jieng.
Der Jång soll Schmidd wearden.
Dä Frau döcht: Iech well ün de Rhein jåhn,
dåi wärren iech schün an jeode Maister faunden,
di nit mä Känd a sien Hois åf, an lihrt eat
a sienem Schmeattes east Aurenglijet.
Hoiser, Wisen, Waunert kam iech menem Jången net jain.
Iech hü net ameal an Moor, åwer fleissich soll a sien
uch oarbern lihren.
Wun dernåi eoser Härrjoit sene Seejen derzeo jitt,
kam a schün dürchkün.
An Wéttfrau hått an Keo,åwer nuin Känd,
vün den aint, a Jång, niéman an de Schiul jieng.
Der Jång soll Schmidd wearden.
Dä Frau döcht: Iech well ün de Rhein jåhn,
dåi wärren iech schün an jeode Maister faunden,
di nit mä Känd a sien Hois åf, an lihrt eat
a sienem Schmeattes east Aurenglijet.
Hoiser, Wisen, Waunert kam iech menem Jången net jain.
Iech hü net ameal an Moor, åwer fleissich soll a sien
uch oarbern lihren.
Wun dernåi eoser Härrjoit sene Seejen derzeo jitt,
kam a schün dürchkün.
Pittersdirferesch:
En Wettfra hodd en Kah, awer neng Kanjd, vun dienen int, en Gang, nemmi an de Schuil geng. Der Gang soll Schmitt warden.
De Fra ducht: "Ech wall un den Rhein gohn, do warden ech schin enen gaden Miester fanjden; dier nit meng Kanjd an seng Hous of, ent lirt et an senger Schmiddero ast Ustandijet. Hejser, Wisen, Wangjert kunn ech mengem Gangen net gien, ech hun jo net emol en Mouer, awer flejßich soll e sen uch orbden liren. Wunn derno as Harrgott sengen Sejen derza git, kunn e schin durchkun."
En Wettfra hodd en Kah, awer neng Kanjd, vun dienen int, en Gang, nemmi an de Schuil geng. Der Gang soll Schmitt warden.
De Fra ducht: "Ech wall un den Rhein gohn, do warden ech schin enen gaden Miester fanjden; dier nit meng Kanjd an seng Hous of, ent lirt et an senger Schmiddero ast Ustandijet. Hejser, Wisen, Wangjert kunn ech mengem Gangen net gien, ech hun jo net emol en Mouer, awer flejßich soll e sen uch orbden liren. Wunn derno as Harrgott sengen Sejen derza git, kunn e schin durchkun."
Moålderferesch
En Wettfra håt en Küe,åwer nenj Kanjd,
vun den iint,e Goang, netmih än de Schiul geng.
Der Goang soll Schmidd warden.
Da Fra doocht: Ech wall un de Rhein geahn,
däa warren ech schüin en güede Miister foinden,
di nit mä Käind a senj Hois åf, end lihrt at
a senjem Schmiddes ast Uerenglijet.
Heiser,Wisen,Wånjert kun ech menjem Goangen net gien.
Ech hun net emol en Moier,åwer fleissich soll hie senj
uch oarberden lihren.
Won dernea aser Harrgott senje Seejen derzüe git,
kun hie schüin durchkun.
En Wettfra håt en Küe,åwer nenj Kanjd,
vun den iint,e Goang, netmih än de Schiul geng.
Der Goang soll Schmidd warden.
Da Fra doocht: Ech wall un de Rhein geahn,
däa warren ech schüin en güede Miister foinden,
di nit mä Käind a senj Hois åf, end lihrt at
a senjem Schmiddes ast Uerenglijet.
Heiser,Wisen,Wånjert kun ech menjem Goangen net gien.
Ech hun net emol en Moier,åwer fleissich soll hie senj
uch oarberden lihren.
Won dernea aser Harrgott senje Seejen derzüe git,
kun hie schüin durchkun.
Kliin Bluăsănderferesch
En Wettfra håt en Kiåh,åwer
nenj Kändj,vun diăn iint,e Gang,
nemih än de Schiul geng. Der Gang
soll Schmidd warden.
Da Fra duăcht: "Ech wäll un
de Rhein găuhn,dău warden
ech schiun en giåden Miister fåindjen,
di nit menj Käindj än senj Heus
åf, end lihrt et än senjer Schmädd
äst Iurdăntlijăt. Hăiser,Wisen,
Wånjert kun ech menjem Gangen
net gien. Ech hun net emol en
Meuăr, åwer flăissich såll hiă senj
uch årberden lihren. Won dernău aser
Härrgott senjen Siăjăn derziå git,kun
hiă schiun durchkun.
Kliin-Bluăsănderf äs en "ă"- Gemiin.
Ech låden zer Korrektur fiur menjen Täxt än,
uch wed ech mich fiur en Medwescher-Baadråch, siihr froan.
En Wettfra håt en Kiåh,åwer
nenj Kändj,vun diăn iint,e Gang,
nemih än de Schiul geng. Der Gang
soll Schmidd warden.
Da Fra duăcht: "Ech wäll un
de Rhein găuhn,dău warden
ech schiun en giåden Miister fåindjen,
di nit menj Käindj än senj Heus
åf, end lihrt et än senjer Schmädd
äst Iurdăntlijăt. Hăiser,Wisen,
Wånjert kun ech menjem Gangen
net gien. Ech hun net emol en
Meuăr, åwer flăissich såll hiă senj
uch årberden lihren. Won dernău aser
Härrgott senjen Siăjăn derziå git,kun
hiă schiun durchkun.
Kliin-Bluăsănderf äs en "ă"- Gemiin.
Ech låden zer Korrektur fiur menjen Täxt än,
uch wed ech mich fiur en Medwescher-Baadråch, siihr froan.
Ganz interessantes Gedicht, da luxemburgisch ja moselfränkisch ist. Und doch ist es nicht das gleiche wie heute. Da sieht man den Wandel der Zeit. Auf luxemburgisch (letzebuergesch) lautet der Text folgendermassen:
Eng Wittfra huet eng Kou, awer neng Kanner, vun denen eent, en Jong (oder Bouf = Bube), net mei an d’Schoul geet. De Jong soll Schmatt gin. D’Fra duecht: Ech well un de Rhein goen, do wärt ech schon een gudde Meeschter fannen; do net main Kand an sain Haus of an leiert en an senger Schmadd eppes Uerdentleches. Haiser, Wisen, Wengerten kann ech mengem Jong net gin, ech hun jo net emol eng Mauer, awer flaisseg soll e sin an schaffen leieren. Wann duerno onser Hergott sain Segen dozou gett, kann e schon duerchkommen
Man sieht schon, dass es einige Unterschiede gibt, das überrascht mich schon.
Eng Wittfra huet eng Kou, awer neng Kanner, vun denen eent, en Jong (oder Bouf = Bube), net mei an d’Schoul geet. De Jong soll Schmatt gin. D’Fra duecht: Ech well un de Rhein goen, do wärt ech schon een gudde Meeschter fannen; do net main Kand an sain Haus of an leiert en an senger Schmadd eppes Uerdentleches. Haiser, Wisen, Wengerten kann ech mengem Jong net gin, ech hun jo net emol eng Mauer, awer flaisseg soll e sin an schaffen leieren. Wann duerno onser Hergott sain Segen dozou gett, kann e schon duerchkommen
Man sieht schon, dass es einige Unterschiede gibt, das überrascht mich schon.
MÊRÈNCHEN
Lёtzebuergesch Gedicht vum Michel Lenz
“Mêrénche fal op méch
Da wuossen éch!”
Sangen d´Kanner an der Gâss,
D´Féssercher dě hun se nâss,
Unně Heifchen, unné Kèppchen,
Nach kèng Suorgen an dem Kèppchen
An sî sprangen,
An sî sangen:
“Mêrénche fal op méch
“Da wuossen èch!”
“Mêrénche fal op méch
Da wuossien éch,
“Fal dû sideléch a fresch!”
Rufen d´Garden an de Besch,
Do wó Gratsch a Pófank schloen,
An am Wiéschen
Do rift d Griéschen:
“Mêrérenche fal op méch
“Da wuossen éch!”
Mêrénchen saneft fèlt
Op Wis a Fèld
A ferzièlt mîr vun dèr Zèit,
Och `sò gléckliech an ´só wêit,
Wò als Kand éch unnè Kèppchen
Nach kéng Suorgen an dem Kèppchen,
Hu gésprongen
A gesongen:
“Mêrénche fal op méch
“Da wuossen éch!”
end nea da Såksesch Versioun vu mir iwersatzt uch nohgedicht:
MAU REENCHEN
Roder Dialekt
Mau Rënchen reen åf miech
dråi wößssen iech-
Sange mir als Känd niuch åf der Joos
de Fießjer wåiren es jamz noos,
åinje Koppchen,ånjen Hoifchen
an eusen Haiftchern jeede Moarjen
håtte mier niuch nichan Soarjen.
Und mir sprangen, und mir sangen;
Reen, reen dått et schidd
dått mean Muetter haime kit
uch mer Brüt uch Buflesch jit.
Reen teu kloor wä Peareln freasch
rüf der Jörten rüf der Beasch,
reen åf de Wies, reen åf de Såit
säch når wä der Jeboor siech froit.
Me Reenchen reen åf miech
dråi wößen iech.
Me Reenchen huit niuch fålt
åf Wies uch Feeld, åf Beasch uch Jörten
dåi woi iech var lunger Ziet schü bold
åf meane Schåtz hün tierfe wörden.
Me Reenchen reen åf miech
dråi wößen iech.
Me Reenchen huit niuch reent
woi iech åls jeloatchlich Känd
håt a Laiwen wä an Doifjen
oine Kåppchen oinen Hoifjen
oine Soarjen, jeede Moarjen
bä jesprången, hü jesången:
Reen, reen dått et schidd
dått mean Muetter haime kit
uch mer Brüt uch Buflesch jit.
iwersatzt uch nohgedicht der Ijel 1999
--den leetzte Satz wot Fattgedrackt äs, dot kenne mir guer eos aser Kängthït, wil mer et salwest åf der Gåss, mat de Fessen äm Porrel gesangen hun. Esi wor ech uch sihr iwerrascht wä ech det Mêreenchen 1996 än der Bibliothek ba der Uni Würzburg, än em olde Bach hu fangden.
Schued wër et, won mir un ease Sproochen, än Form vu Literatur net wegter oarbeden.
Lёtzebuergesch Gedicht vum Michel Lenz
“Mêrénche fal op méch
Da wuossen éch!”
Sangen d´Kanner an der Gâss,
D´Féssercher dě hun se nâss,
Unně Heifchen, unné Kèppchen,
Nach kèng Suorgen an dem Kèppchen
An sî sprangen,
An sî sangen:
“Mêrénche fal op méch
“Da wuossen èch!”
“Mêrénche fal op méch
Da wuossien éch,
“Fal dû sideléch a fresch!”
Rufen d´Garden an de Besch,
Do wó Gratsch a Pófank schloen,
An am Wiéschen
Do rift d Griéschen:
“Mêrérenche fal op méch
“Da wuossen éch!”
Mêrénchen saneft fèlt
Op Wis a Fèld
A ferzièlt mîr vun dèr Zèit,
Och `sò gléckliech an ´só wêit,
Wò als Kand éch unnè Kèppchen
Nach kéng Suorgen an dem Kèppchen,
Hu gésprongen
A gesongen:
“Mêrénche fal op méch
“Da wuossen éch!”
end nea da Såksesch Versioun vu mir iwersatzt uch nohgedicht:
MAU REENCHEN
Roder Dialekt
Mau Rënchen reen åf miech
dråi wößssen iech-
Sange mir als Känd niuch åf der Joos
de Fießjer wåiren es jamz noos,
åinje Koppchen,ånjen Hoifchen
an eusen Haiftchern jeede Moarjen
håtte mier niuch nichan Soarjen.
Und mir sprangen, und mir sangen;
Reen, reen dått et schidd
dått mean Muetter haime kit
uch mer Brüt uch Buflesch jit.
Reen teu kloor wä Peareln freasch
rüf der Jörten rüf der Beasch,
reen åf de Wies, reen åf de Såit
säch når wä der Jeboor siech froit.
Me Reenchen reen åf miech
dråi wößen iech.
Me Reenchen huit niuch fålt
åf Wies uch Feeld, åf Beasch uch Jörten
dåi woi iech var lunger Ziet schü bold
åf meane Schåtz hün tierfe wörden.
Me Reenchen reen åf miech
dråi wößen iech.
Me Reenchen huit niuch reent
woi iech åls jeloatchlich Känd
håt a Laiwen wä an Doifjen
oine Kåppchen oinen Hoifjen
oine Soarjen, jeede Moarjen
bä jesprången, hü jesången:
Reen, reen dått et schidd
dått mean Muetter haime kit
uch mer Brüt uch Buflesch jit.
iwersatzt uch nohgedicht der Ijel 1999
--den leetzte Satz wot Fattgedrackt äs, dot kenne mir guer eos aser Kängthït, wil mer et salwest åf der Gåss, mat de Fessen äm Porrel gesangen hun. Esi wor ech uch sihr iwerrascht wä ech det Mêreenchen 1996 än der Bibliothek ba der Uni Würzburg, än em olde Bach hu fangden.
Schued wër et, won mir un ease Sproochen, än Form vu Literatur net wegter oarbeden.
reuter_jerome schrieb: Ganz interessantes Gedicht, da luxemburgisch ja moselfränkisch ist. Und doch ist es nicht das gleiche wie heute. Da sieht man den Wandel der Zeit. Auf luxemburgisch (letzebuergesch) lautet der Text folgendermassen:
Eng Wittfra huet eng Kou, awer neng Kanner, vun denen eent, en Jong (oder Bouf = Bube), net mei an d’Schoul geet. De Jong soll Schmatt gin. D’Fra duecht: Ech well un de Rhein goen, do wärt ech schon een gudde Meeschter fannen; do net main Kand an sain Haus of an leiert en an senger Schmadd eppes Uerdentleches. Haiser, Wisen, Wengerten kann ech mengem Jong net gin, ech hun jo net emol eng Mauer, awer flaisseg soll e sin an schaffen leieren. Wann duerno onser Hergott sain Segen dozou gett, kann e schon duerchkommen
Man sieht schon, dass es einige Unterschiede gibt, das überrascht mich schon.
@jerome, tea kaost der net fiurstealle wäi ech mich gefroat hun, dat no fast enem gaonze Johr ändlich e Letzebuerger en Dialektverglech änneschreewt. Wat ech noch erwëhne wäll; et hut mich iwerhïft niche Mäh gekost deng Zelle ze liësen, äm Gejentïl...ech mess gestohn, et hut mer viell Spass uch Froad berït....
Ech daonken der.
En frängdliche Groß ke Letzebuerg
@Ijel, wïßt tea...det MÊRÈNCHEN/MAU REENCHEN hut en griuss Bedegdeng fiur mech, wel et mich un de Sannereen menger Kängdhït erännert...
ech hun et "afgefongen"...
wärden et 50x dïlen...
und trotzdiëm wid et gaonz bleewen....
you know???...
Äst Aondert wäll ech dich bidden...tea kaost gärre noch en Gedicht äm
Letzebuergesch- bzw. Sakseschen- Dialekt änneschreewen...
wonn meejlich äm zweespåldijen Verglech...OK?...
Geaden Owend Wittl!
Des zwëspoldich Technik mat Pdf beharrschen ech lïder net
dot kuust äm bësten Tüe ä menj Stall besoarjen.
Åwer wïl Tüe esi en Tåpfer såksesch Schreiweran bäst, hunech fuer Dech uch fuer ålle Moalderfer, ïn Version vum Mue Rënchen änt Moalerferesch gesoatzt.
Ha äs et:
Mue Rёnchen
Maldorfer Dialekt
Mue Rёnchen foll åf mech
dräa wossen ech-
Sunge mir åls Känjd noch åf der Gåss
de Fessker wären es gunz nåss,
ähnen Hoifken ähnen Kåppchen
än üesen Hїftchern jёde Moarjen
håtte mir noch nichen Soarjen
Und mir sprungen, und mir sungen ;
Reen, reen dått et schidd
dått menj Motter hime kit
uch mer Brüt uch Boflesch git.
Fåll tüe kloor wa Parreln frasch
ref der Gorten ref der Basch,
foall åf de wiss foall åf de Seat,
sach når wa der Gebeor sich frued
Mue Rёnchen foll åf mech
drea wossen ech
Mue Rёnchen hetj noch fallt
åf Wiss uch Fёld, åf Basch uch Goorten
däa wea ech fuer longer Zegt schi bold
åf menje Schåtz hun terfe worden
Mue Rёnchen rёn åf mech
drea wossen ech.
Mue Rёnchen hegt noch rёnt
wäa ech åls gläcklich Känjd
håt e Liawen wa en Deifken
ähnen Kåppchen, ähnen Hoifken
ähne Soarjen jёde Moarjen
ba gesproangen, hu gesoangen
Mue Rёnchen rёn åf mech
drea wossen ech
Des zwëspoldich Technik mat Pdf beharrschen ech lïder net
dot kuust äm bësten Tüe ä menj Stall besoarjen.
Åwer wïl Tüe esi en Tåpfer såksesch Schreiweran bäst, hunech fuer Dech uch fuer ålle Moalderfer, ïn Version vum Mue Rënchen änt Moalerferesch gesoatzt.
Ha äs et:
Mue Rёnchen
Maldorfer Dialekt
Mue Rёnchen foll åf mech
dräa wossen ech-
Sunge mir åls Känjd noch åf der Gåss
de Fessker wären es gunz nåss,
ähnen Hoifken ähnen Kåppchen
än üesen Hїftchern jёde Moarjen
håtte mir noch nichen Soarjen
Und mir sprungen, und mir sungen ;
Reen, reen dått et schidd
dått menj Motter hime kit
uch mer Brüt uch Boflesch git.
Fåll tüe kloor wa Parreln frasch
ref der Gorten ref der Basch,
foall åf de wiss foall åf de Seat,
sach når wa der Gebeor sich frued
Mue Rёnchen foll åf mech
drea wossen ech
Mue Rёnchen hetj noch fallt
åf Wiss uch Fёld, åf Basch uch Goorten
däa wea ech fuer longer Zegt schi bold
åf menje Schåtz hun terfe worden
Mue Rёnchen rёn åf mech
drea wossen ech.
Mue Rёnchen hegt noch rёnt
wäa ech åls gläcklich Känjd
håt e Liawen wa en Deifken
ähnen Kåppchen, ähnen Hoifken
ähne Soarjen jёde Moarjen
ba gesproangen, hu gesoangen
Mue Rёnchen rёn åf mech
drea wossen ech
@wittl:
et freet mech ze heieren, Iech domat glecklech gemaach ze hun. Dann schreiwen ech an Zukunft nemmen op letzebuergesch an net op Däitsch :-) Ech fannen et ebenfalls ganz interessant mam Dialektvergläich. Ech hun och welles, e puer Gedichter op letzebuergesch hei an den Forum ze setzen. Ech hun och keng Meih fir sächsesch ze liesen, ech muss zwar heiansdo zwee Mol driwer liesen, well ech daat eent oder aanert Wuert net direkt verstinn, awer et mecht och Spaass. Och d'Gedicht op muselfränkesch, waat jo unsech letzebuergesch ass, hun ech direkt verstaan, et sin nemmen een oder zwee Wieder, dei bessen aanescht sin op letzebuergesch.
et freet mech ze heieren, Iech domat glecklech gemaach ze hun. Dann schreiwen ech an Zukunft nemmen op letzebuergesch an net op Däitsch :-) Ech fannen et ebenfalls ganz interessant mam Dialektvergläich. Ech hun och welles, e puer Gedichter op letzebuergesch hei an den Forum ze setzen. Ech hun och keng Meih fir sächsesch ze liesen, ech muss zwar heiansdo zwee Mol driwer liesen, well ech daat eent oder aanert Wuert net direkt verstinn, awer et mecht och Spaass. Och d'Gedicht op muselfränkesch, waat jo unsech letzebuergesch ass, hun ech direkt verstaan, et sin nemmen een oder zwee Wieder, dei bessen aanescht sin op letzebuergesch.
Nea aff Medwescheref: En Wettfrää hat en Keah, awer neng Käïngd, vun diăn iint, en Geang såll Schmädd wärdăn. Dă Ffrää ducht: "Ech weäll un den Rhiin gohn, do wärden ech schiun ăn geaden Miister faïngden, dii nit meng Käïngd än seng Heos af, ent liirt ăt än senger Schmädderoa äst Ïurdentlichet. Heeser, Wisen, Wangjert kaun ech mengeăm Geangen net giăn. Ech hun net emol ăn Meuăr, awer fleessich såll hiă senn uch Arbeden liiren. Wonn dernoo easăr Herrgott sengen Siăjăn derzea git, kaun hiă schïun durchkunn. mfG
Kruhnen - Barthelmij
En Wedwan huet en Kau,awer neng Keind,vun dienen ijnt en Gang nami an de Schull gijt.Der Gang soll Schmid warden.De Fra duecht: -"Ech wall un den Rhijn gohn,do warden ech schun enen gedden Mijster foinden, dier nitt meng Keind an seng Hous aff,end lijrt ett an sengjer Schmideroi ast ustoindijet. Hoiser,Wisen,Wongjert koun ech mengjem Gangen netj gien, ech hun jo netj emol en Mouer, awer fleißich soll e seng uch arbeden lijren.Wunn dernoo aß Hargott sengjen Sejen derza gitt, kohn e schoun durchkunn.
En Wedwan huet en Kau,awer neng Keind,vun dienen ijnt en Gang nami an de Schull gijt.Der Gang soll Schmid warden.De Fra duecht: -"Ech wall un den Rhijn gohn,do warden ech schun enen gedden Mijster foinden, dier nitt meng Keind an seng Hous aff,end lijrt ett an sengjer Schmideroi ast ustoindijet. Hoiser,Wisen,Wongjert koun ech mengjem Gangen netj gien, ech hun jo netj emol en Mouer, awer fleißich soll e seng uch arbeden lijren.Wunn dernoo aß Hargott sengjen Sejen derza gitt, kohn e schoun durchkunn.
@ Reuter_Jerome,dro versekt eimend aß ze erkleeren,datt aß siweberjesch saksesch netj en Muesel - Frenkesch Sproch ass.
Secher hunn sich de Sprochen an desen 900 Jooren verandert,awer der Karn ass bliwen.
-Ech liesen jeden Doch de "Luxenburger Wort",end et macht mer Spaß,ner Artikel terf ech nemi schreiwen (se warden netj gespeichert)well ech gefrocht hunn:-"Weram viel Luxemburger franzeisesch Vurnumen hun,mat detschen Familiennumen."
Secher hunn sich de Sprochen an desen 900 Jooren verandert,awer der Karn ass bliwen.
-Ech liesen jeden Doch de "Luxenburger Wort",end et macht mer Spaß,ner Artikel terf ech nemi schreiwen (se warden netj gespeichert)well ech gefrocht hunn:-"Weram viel Luxemburger franzeisesch Vurnumen hun,mat detschen Familiennumen."
Um Beiträge zu verfassen, müssen Sie sich kostenlos registrieren bzw. einloggen.
