MarthaDet Treefen der Dialektschreiwer än Nürnberg!
Un desem Sangtich
Wä et un desem Sangtich wor?
Et wor wangderbor.
mer hun zesumme fangden
Mer hadden guer hisch Stangden.
Schreiwen hun mer geliert,
Når sachsesch geriet.
Sachsesch Liedcher hiert em sängen
Flöten,erklängen.
Ålt uch Gang,ä sachsescher Trocht
Hun e Stäck Himet brocht.
Mer spierden wä sä as Härz bewiacht
Himwih sech reecht.
Dichter ä Värschkern erzålden,
Wä se fräher geliëwt hun, as Ålden.
Wä de Geminen se verlossen hun,
Demät är Kängd hä Zakonft hun.
Geminscheft git et do nichen mih,
dåt dit wih.
Um Sangtich awer wor ze spieren,
mer sen hä net verlieren.
As Zesummenhalt git Kråft,
Watt as Vilkchen esi stark måcht.
Esi sol et uch bleiwen;
Dått mir kanne schreiwen:
„Mer walle bleiwe wat mer senj“
Dialektschreiwer än Nürnberg
Um Beiträge zu verfassen, müssen Sie sich kostenlos registrieren bzw. einloggen.
prima Martha, tea host wedder wangderbor geschriwwen.
Tea bäst zem benedden dot tea än Nürnberg derba worst´und dot et dir vil Spass gemocht hot as Sproch ze riaden.
Ech wengschen dir en hiasch Wochenonjt :o))
Brännchen
Tea bäst zem benedden dot tea än Nürnberg derba worst´und dot et dir vil Spass gemocht hot as Sproch ze riaden.
Ech wengschen dir en hiasch Wochenonjt :o))
Brännchen
Ech dånken Der, Brännchen!
Wißt Tå, wo ås Mundartdichter norr bleiwen?
Ech fählen mech hä esi ellin gelossen. Viellecht erbarmt sich jo emmest menjer und schreiwt uch äst iwer det Seminar derza. De Liëser weden sech sächer drif froan.
Wißt Tå, wo ås Mundartdichter norr bleiwen?
Ech fählen mech hä esi ellin gelossen. Viellecht erbarmt sich jo emmest menjer und schreiwt uch äst iwer det Seminar derza. De Liëser weden sech sächer drif froan.
Servus ir schotzig Lekt!
Hun mech entschloßen mätzeriaden! Ech kun lieder nor wormlicheresch richtig riaden, ent amdot schrewen ech uch esi.
Ken Nürnberg wer ech gäre kun, håt åwor schiun äst underirescht versprochen.
Äst "Literareschet" hun ech net geschriwen, nor såchsesch Radio gemocht.
Ech dinken, net gur wot än Nürnberg woren schrewen ha ba Siebenbuerger.de.
Hun mech entschloßen mätzeriaden! Ech kun lieder nor wormlicheresch richtig riaden, ent amdot schrewen ech uch esi.
Ken Nürnberg wer ech gäre kun, håt åwor schiun äst underirescht versprochen.
Äst "Literareschet" hun ech net geschriwen, nor såchsesch Radio gemocht.
Ech dinken, net gur wot än Nürnberg woren schrewen ha ba Siebenbuerger.de.
Läwet Luise,
wun ech mich nea no dir ha mälden, bän ich dron uch "schotzig Lekt"?
Servus
wun ech mich nea no dir ha mälden, bän ich dron uch "schotzig Lekt"?
Servus
Cha Martha !
Wa schreift sich nea „Frau Fuchs“ åf Såchsesch
Der Ährhart sprächt: dot mess eas Fissi senj—
Det Wittl frocht wot hiisst åf såchsesch „drockesch“
Kam Luisi, soh dem Ehrhardt schåtzich menj
kam derzea end drockesch än iist fenj.
Natїrlich bäst Tea gärn gesahn---
geliasen uch gehihrt
bam Radio
huest Tea Såchsesch fenj gelihrt.
Meer uch der Jürgen ängden soxsesch sprächt
wїss em wot derhangder stächt.
Weer når der Ährhart eas Kolleg äm Schreiwen
Dro wet ech garn bam Thema bleiwen----
End frogen än: wo bleiwt det ё det ї
So Tea mer Erhard: Wii äs eas Lihrer wii----
Chea Ehrhart !
Ålles wot än desem Steech sich riacht
ålles wot ha flecht uch sich bewiacht
ålles äs ha schåtzich ze erwehnen,
bas mer iist persünlich es begehnen.
det wiiss ech dro schair gewäss.
dereht oald enner am de Spess.
Wa schreift sich nea „Frau Fuchs“ åf Såchsesch
Der Ährhart sprächt: dot mess eas Fissi senj—
Det Wittl frocht wot hiisst åf såchsesch „drockesch“
Kam Luisi, soh dem Ehrhardt schåtzich menj
kam derzea end drockesch än iist fenj.
Natїrlich bäst Tea gärn gesahn---
geliasen uch gehihrt
bam Radio
huest Tea Såchsesch fenj gelihrt.
Meer uch der Jürgen ängden soxsesch sprächt
wїss em wot derhangder stächt.
Weer når der Ährhart eas Kolleg äm Schreiwen
Dro wet ech garn bam Thema bleiwen----
End frogen än: wo bleiwt det ё det ї
So Tea mer Erhard: Wii äs eas Lihrer wii----
Chea Ehrhart !
Ålles wot än desem Steech sich riacht
ålles wot ha flecht uch sich bewiacht
ålles äs ha schåtzich ze erwehnen,
bas mer iist persünlich es begehnen.
det wiiss ech dro schair gewäss.
dereht oald enner am de Spess.
@Erhard natierlich bäst te "schotzig Lekt".
@Ijel ech bedunke mich! Såchsesch riaden hun ech vun menger schotzijen Motter geliert, vun nemest underem.
@Ijel ech bedunke mich! Såchsesch riaden hun ech vun menger schotzijen Motter geliert, vun nemest underem.
Såchsesch riaden hun ech vu menjer schåtzijen Motter gelihrt,---
Tea huest et åf den Punkt bruecht Luise.
Mir hu guer vun easer Motter det Såchsesch Riade gelihrt.
Äm dot versäcke mir uch der Motter eas „Homague“ ze bronjen ä verschїdanen Gedichtern.
Dått mer bam Såksesche bleiwen: En Ihren-Undinken un eas Motter.
Wi äs nea eas Motter hegt?
Da Motter, vun dere Broast mir Mälch gesiugen hun,
hun är vill vun eas netmih hegt.
Uch ech hu se netmih.
Wi äs nea eas Motter hegt?
Vu wёm lihrt oald emmest noch Såchsesch hegt,
wonn hia nichen såksesch Motter huet ?
Et äs sihr fenj dått Tea mätriade wält mät eas häi än desem „Stejelchen“
Hun mech entschloßen mätzeriaden!
Iwer det Radio well ech jo uch net speeteln. Ech fanjden et echt schued dått Tea äm Moment netmih derba bäst.
Doch viellecht ku mer noch iist zesummen mat dem Jürgen, end riaden drif.
Uch ech wet garen weder iist äst vuerdrohn iwert Mikro.
Schued dått ech detmol än Dinkelsbühl net derba se kuun.
Uch schued dått Tea än Nürnberg net derba worst.
Det Thema häi hiisst: Dialektschreiwer än Nürnberg--- doch treefen, treefe mir eas häi än desem Stejelchen. Det äs eas Motter vun der mir noch e ket såchesch lihren, uch versäcken ze beholden wot mir vun easer leiflijen Motter gelihrt hun.
Äst "Literareschet" hun ech net geschriwen----Chea Luise, oalles wot mir schreiwen äs literaresch.
Äs LITERA. Net når reimen uch dichten.
Prosa koan uch sihr schåtzich senj.
Und et mess net emol poetesch,beletristesch uch guer net romantesch verfoasst senj.
Romanzen uch Schnulzen hu mer geneoch.
Mir wässen uch dått är vill det liasen. Mir wässen uch äm wåt se net Courague fangden är Mihneng eränn ze schreiwen. Se hun Oinst fuer der Kritik.
End ech hun det Problem, dått et mer net gelanjt de Kritik ze waaken. Denn eas Kritik schleeft gor feest.
Mätriaden äs geat!
Mätschreiwen äs beesser.
Tea huest et åf den Punkt bruecht Luise.
Mir hu guer vun easer Motter det Såchsesch Riade gelihrt.
Äm dot versäcke mir uch der Motter eas „Homague“ ze bronjen ä verschїdanen Gedichtern.
Dått mer bam Såksesche bleiwen: En Ihren-Undinken un eas Motter.
Wi äs nea eas Motter hegt?
Da Motter, vun dere Broast mir Mälch gesiugen hun,
hun är vill vun eas netmih hegt.
Uch ech hu se netmih.
Wi äs nea eas Motter hegt?
Vu wёm lihrt oald emmest noch Såchsesch hegt,
wonn hia nichen såksesch Motter huet ?
Et äs sihr fenj dått Tea mätriade wält mät eas häi än desem „Stejelchen“
Hun mech entschloßen mätzeriaden!
Iwer det Radio well ech jo uch net speeteln. Ech fanjden et echt schued dått Tea äm Moment netmih derba bäst.
Doch viellecht ku mer noch iist zesummen mat dem Jürgen, end riaden drif.
Uch ech wet garen weder iist äst vuerdrohn iwert Mikro.
Schued dått ech detmol än Dinkelsbühl net derba se kuun.
Uch schued dått Tea än Nürnberg net derba worst.
Det Thema häi hiisst: Dialektschreiwer än Nürnberg--- doch treefen, treefe mir eas häi än desem Stejelchen. Det äs eas Motter vun der mir noch e ket såchesch lihren, uch versäcken ze beholden wot mir vun easer leiflijen Motter gelihrt hun.
Äst "Literareschet" hun ech net geschriwen----Chea Luise, oalles wot mir schreiwen äs literaresch.
Äs LITERA. Net når reimen uch dichten.
Prosa koan uch sihr schåtzich senj.
Und et mess net emol poetesch,beletristesch uch guer net romantesch verfoasst senj.
Romanzen uch Schnulzen hu mer geneoch.
Mir wässen uch dått är vill det liasen. Mir wässen uch äm wåt se net Courague fangden är Mihneng eränn ze schreiwen. Se hun Oinst fuer der Kritik.
End ech hun det Problem, dått et mer net gelanjt de Kritik ze waaken. Denn eas Kritik schleeft gor feest.
Mätriaden äs geat!
Mätschreiwen äs beesser.
Schotzich Legt!
No teu schotzich Medschen, hiasch dot ech dech ha untrefen, ower denj Beldchen fehlt noch. Teu bäst jo uch esi en schotzich soxesch Medschen eus Wormlich!
Schrew teu as uch hisch Gedichtscher uch Geschichtscher of soxesch, teu kust dot jo esi feng.
Sua hiasch gegrosst off Wormliacheresch vum Sinni bam Gashesken.
Et wor wirklich e Gewänn
[url www.siebenbuerger.de/zeitung/artikel/saksesch/8929-ein-wirklicher-gewinn-treffen-der.html#kommentar2298[/url]
--- Tea huest Riacht Roswitha.
Mundartschreiben ist Identitätssache,
Dialektschreiwen äs speziell.
Et äs det Rückgrad vun easer Kultur.
Zer Selbstverständlijet äs et vuer eas worden.
Vuer Dech uch vuer mech.
Vuer det Martha uch vuer noch är en weffel.
Wot äs mät den underen .
Äm wot losse se är Harz än de Hiuse foallen?
Keine Einheitsformel??? Do mes ech lachen.
Da breoche mir net emol.
Es zeigt sich, dass Übungen mehr bringen als Abhandlungen zu einem Problem.
Et ziicht sich dått Äwengen mih bronjen wa Hoorspolderesch ABC-------
Hu mer doch uch un desem Baspeal erliawt,
iinich woarden se mer es,
dått : mer Ugen net mät (j) schreiwen sangdern mat g .
Esi uch Schwierijet, uch Mejlijet, uch Herrlijet.
Net Schwierichket, uch net Meeglichket, uch net Herrlichket.
Viele Eigenheiten sprächst Tea ? Richtich. hårt, anjem, stoark, stöörk, gebläcktich
Dot senj de Facetten vun dem Eageschläffanen Diamant un dem mir oarbern.
Dått Tea desen Artikel net åf Saksesch verfasst huest mes em Dir noch iist zegeat holden,
wot bleiwt enem iwrich.
Et äs jo bekuunt dåt det Münchner Zeddenkpåpeer
eos sprödem, keespeenijen burdutzenhuulz gemocht äs.
Esi weer de Redaktion iwerfordert da fenj Såksesch Beochstuewen draf ze bekun.
Wuerde mir åf en fräschen Johannes Gutenberg ?
Di vuer eas Beochstuewen erfanjd ??
Wuerde mir åf en fräschen Walter von der Vogelweide ?
Di fuer eas Literatur mocht ?
Oder wuerde mir åf Martin Opitz ?
Di gesot huet:
Des Såksen senj detscher wa da detschest Detschen----
Mir beroffen es åf eas Kultur
und dått äs eas Literatur.
Martin der Ijel
[url www.siebenbuerger.de/zeitung/artikel/saksesch/8929-ein-wirklicher-gewinn-treffen-der.html#kommentar2298[/url]
--- Tea huest Riacht Roswitha.
Mundartschreiben ist Identitätssache,
Dialektschreiwen äs speziell.
Et äs det Rückgrad vun easer Kultur.
Zer Selbstverständlijet äs et vuer eas worden.
Vuer Dech uch vuer mech.
Vuer det Martha uch vuer noch är en weffel.
Wot äs mät den underen .
Äm wot losse se är Harz än de Hiuse foallen?
Keine Einheitsformel??? Do mes ech lachen.
Da breoche mir net emol.
Es zeigt sich, dass Übungen mehr bringen als Abhandlungen zu einem Problem.
Et ziicht sich dått Äwengen mih bronjen wa Hoorspolderesch ABC-------
Hu mer doch uch un desem Baspeal erliawt,
iinich woarden se mer es,
dått : mer Ugen net mät (j) schreiwen sangdern mat g .
Esi uch Schwierijet, uch Mejlijet, uch Herrlijet.
Net Schwierichket, uch net Meeglichket, uch net Herrlichket.
Viele Eigenheiten sprächst Tea ? Richtich. hårt, anjem, stoark, stöörk, gebläcktich
Dot senj de Facetten vun dem Eageschläffanen Diamant un dem mir oarbern.
Dått Tea desen Artikel net åf Saksesch verfasst huest mes em Dir noch iist zegeat holden,
wot bleiwt enem iwrich.
Et äs jo bekuunt dåt det Münchner Zeddenkpåpeer
eos sprödem, keespeenijen burdutzenhuulz gemocht äs.
Esi weer de Redaktion iwerfordert da fenj Såksesch Beochstuewen draf ze bekun.
Wuerde mir åf en fräschen Johannes Gutenberg ?
Di vuer eas Beochstuewen erfanjd ??
Wuerde mir åf en fräschen Walter von der Vogelweide ?
Di fuer eas Literatur mocht ?
Oder wuerde mir åf Martin Opitz ?
Di gesot huet:
Des Såksen senj detscher wa da detschest Detschen----
Mir beroffen es åf eas Kultur
und dått äs eas Literatur.
Martin der Ijel
Wittl schrif :
wa esi dinkst tea datt ech net fähig bän salwest den Artikel sachsesch ze schreewen, ech breochen nichen Iwersatzer! Zitat Ende.
Danke Wittl. Moch dåt, hiul noh wot Tea än der Zeddeng verpoasst huest. Ech duecht Tea wetst beroflich esi vergräffen,
ow äm Dialekt åf Moalderferesch, Neusäxisch oder äm 0815 ållgeminen Dialekt.
Wichtich äs dått em sich än ener Form iinich wird.
Dått Schreiwer uch Liaser sich åfenunder gewunnen.
Martha schrif:
Ech fanjden et esi richtich, dått det Wittl den Artikel åf detsch ännen geschriwen huet----
Zitat Ende.
Vu mir eos terfst Tea ba denjer Mihneng bleiwen Martha.
Ech åwer betruechten det Thema eus desem Standpunkt:
E Swimmingpool äs zem Schwammen ägericht, fuer Legt da Spass um Schwammen hun.
Uch fuer Legt da schwamme liehre wallen.
En Såksesch Rubrik än er såkseschen Zeddeng, äs uch fuer Legd ägericht da Såksesch liasen nuch schreiwe lihre wallen.
Det Wittl uch eas Germanisten hun et gelihrt, eos der Praxis uch eos der Rubrik „Såksesch Wält“
Esi weer et selbstverständlich gewiast dått mer den Bericht än de Zeddeng åf Såksesch verfosst haten,
äm guer dreos ze lihren, uch dem Liaser åf de Wiach helfen zer Fädder ze greifen, dått hia iist en Dooch uch Loast bekit äst Såkseschet ze formulieren.
Fuer Legt da garren än der Zeddeng bladdern uch åf Detsch en Bericht liase wallen iwer de Dialektschreiwer uch wot da ä Langwasser gebastelt hun, fuer da senj de „Nürnberger Nachrichten ideal.
Fuer Legt da Onjst vuerm Woasser hun, äs uch der heschest Shwimmingpool näst wiart.
wa esi dinkst tea datt ech net fähig bän salwest den Artikel sachsesch ze schreewen, ech breochen nichen Iwersatzer! Zitat Ende.
Danke Wittl. Moch dåt, hiul noh wot Tea än der Zeddeng verpoasst huest. Ech duecht Tea wetst beroflich esi vergräffen,
ow äm Dialekt åf Moalderferesch, Neusäxisch oder äm 0815 ållgeminen Dialekt.
Wichtich äs dått em sich än ener Form iinich wird.
Dått Schreiwer uch Liaser sich åfenunder gewunnen.
Martha schrif:
Ech fanjden et esi richtich, dått det Wittl den Artikel åf detsch ännen geschriwen huet----
Zitat Ende.
Vu mir eos terfst Tea ba denjer Mihneng bleiwen Martha.
Ech åwer betruechten det Thema eus desem Standpunkt:
E Swimmingpool äs zem Schwammen ägericht, fuer Legt da Spass um Schwammen hun.
Uch fuer Legt da schwamme liehre wallen.
En Såksesch Rubrik än er såkseschen Zeddeng, äs uch fuer Legd ägericht da Såksesch liasen nuch schreiwe lihre wallen.
Det Wittl uch eas Germanisten hun et gelihrt, eos der Praxis uch eos der Rubrik „Såksesch Wält“
Esi weer et selbstverständlich gewiast dått mer den Bericht än de Zeddeng åf Såksesch verfosst haten,
äm guer dreos ze lihren, uch dem Liaser åf de Wiach helfen zer Fädder ze greifen, dått hia iist en Dooch uch Loast bekit äst Såkseschet ze formulieren.
Fuer Legt da garren än der Zeddeng bladdern uch åf Detsch en Bericht liase wallen iwer de Dialektschreiwer uch wot da ä Langwasser gebastelt hun, fuer da senj de „Nürnberger Nachrichten ideal.
Fuer Legt da Onjst vuerm Woasser hun, äs uch der heschest Shwimmingpool näst wiart.
„Vu mir eos terfst Tea ba denjer Mihneng bleiwen Martha,"
schreiwt der Ijel.
Debä bleiwen ech uch, Ijel. Wåt ech gemiint
hun, äs net fålsch. Äm sil et norr uch richtich verston.
Ålle Liëser kennen alent verston, uch won se net såksesch kennen.
Wonn det Wittel uch åf sachsesch senj Protokoll ännen ställen wäll,
dro äs et jo norr ze begressen. Wangderbor!
Denj Verglech mät dem Shwimming Pool uch dem eageschläffanen
Diamanten äs sihr poetesch, uch äs gat verständlich.
„Dialektschreiwen äs speziell“; et äs Identitätssache“ wä Tea esi richtich
gesot huest. Ås Ziel äs et jo, esi ze schreiwen, wä mer et uch sprechen.
Wonn ech åwer zem Bäspäll Herrlijet son uch schreiwen mess, wäll et de
Rejel äsi verlångt uch nemi“ Herrlichket“, dro schnäppeln ech jo u menjer
ijänen Identität .Odder ? Kleer mech bitte åf! Wä sekst Tea dåt?
Des „Selbstverstänlijet“ hun mer ålle iirscht durch vill Äwengen errichen messen,
Ech hun buchstäblich vun Null ugefången. Ås såksesch Schräft äs fir mech
wä en hisch, griß Blomm, dä änj wedder gefliëjt uch begossen werden mess, demät se net wiëlkt. Dåt äs et, äm wat mer ås guer anjem bemähn.
schreiwt der Ijel.
Debä bleiwen ech uch, Ijel. Wåt ech gemiint
hun, äs net fålsch. Äm sil et norr uch richtich verston.
Ålle Liëser kennen alent verston, uch won se net såksesch kennen.
Wonn det Wittel uch åf sachsesch senj Protokoll ännen ställen wäll,
dro äs et jo norr ze begressen. Wangderbor!
Denj Verglech mät dem Shwimming Pool uch dem eageschläffanen
Diamanten äs sihr poetesch, uch äs gat verständlich.
„Dialektschreiwen äs speziell“; et äs Identitätssache“ wä Tea esi richtich
gesot huest. Ås Ziel äs et jo, esi ze schreiwen, wä mer et uch sprechen.
Wonn ech åwer zem Bäspäll Herrlijet son uch schreiwen mess, wäll et de
Rejel äsi verlångt uch nemi“ Herrlichket“, dro schnäppeln ech jo u menjer
ijänen Identität .Odder ? Kleer mech bitte åf! Wä sekst Tea dåt?
Des „Selbstverstänlijet“ hun mer ålle iirscht durch vill Äwengen errichen messen,
Ech hun buchstäblich vun Null ugefången. Ås såksesch Schräft äs fir mech
wä en hisch, griß Blomm, dä änj wedder gefliëjt uch begossen werden mess, demät se net wiëlkt. Dåt äs et, äm wat mer ås guer anjem bemähn.
"uegespeckt" af "Noasachsesch"
Äm „Haus der Heimat“ ä Nürnberg hu sich um 26. Apräl de Såchsesch-Dialektschrëiwer ze enem wegteren Schrëiwseminar trofen.
Nodiëm det Doris eas guër härzlich begrosst uch matenånder bekånt gemåcht, gåw Härr Bernddieter Schobel en interessant Erliëwnes, mät diëm vun der Eifeler-Regel betrofänen „Sach e Vijeltchen“ bekånt.
De Legden däi noch Interesse hun äst Verneaftiġet ä Mundart ze schreewen, wid dermät de Meġleget geschafft dat uch richig ze måchen.
Mundartschrewen äs e Problem, en inhitlich Formel git et jo net, well det Sachsesch, wäi mer alle wässen, ëus villen Iġenhiete bestiht.
Sachsesch schrewen äs en Identitätssach, bezähungswees en Gefäihl, am dat huët dro glech uschlessend de Frää Hanni Markel grammatesch Ääwengen uch Erkleerengen bezäġlich Vokalen, Diëhnengen, Wiurtfolj, n-Ëusfall, Apostroph uch villet Åndert bekånt gegiën en Methodik, dermät de sachsesch Grammatik praktizierbuer wid, esimät uch der Liëser Froad behealt un der Sachseschen Literatur.
No enem geminsemen Mättachessen, Keachen uch Kaffee hadde mer de Froad un der efentlichen Liëseng diel ze niëhn.
De Mundartautoren;
Katharina Kessel „Mat dem Fraihjohr an dem Harz“, „Wiër dreht de Huse häit“
Martha Wachsmann „Fliercher schneden“ „De Trenj aus aser Gass“
Hilde Juchum „Dem Trenj en Dinkmol“
Bernddieter Schobel „Der Getz uch de drå Åcher“
Dieter Weber „Der Pali öüs der Wosserflosch“ „De kaputt Schlätz“
Hans Otto Tittes „Der traurich Mån“ „Fraen-Taktik“ „Iejän Ziëhlweis“
Doris Hutter „Emanzipiert Fräen 2009“ „Ta uch“ „Fräh am Johr“
Hilda Femming „Em wid modern“
uch der Änhalt ährer dichteresch Täxter, måchten eas weder bewasst, wäi modärn uch emanzipiert em mät der Zegt worden äs.
Uch word et degtlich wäi „Der Stammbuum“, viurgedrohn vun Wilfried Römer, allen verborjän, verschwijän Sachen af ist zem Viurschenj bronje kån.
En ånder Gedicht vum Martin Hedrich „Vu Fraenderf bäs Nimesch“, huët mech iwerzecht, mernor als Turist ke Siwweberjen ze fuehren.
Ze Gast bäi der Lieseng wor uch de Kängder Sang- uch Spillgrupp eus Nürnberg.
Ǻls Iwergong vun der Lieseng zem kulturellen Dil huët Härr Günther Schuster ëus dem „Medwescher Tramiter“ de Walburgisnuëcht viurgedron, de Kängd hirde gesponnt zea, äm nohiër e wenich vun dem Himetiurt ährer Ealder ze erziëhlen.
Passend zem Frähgohr uch de Fliircheren, hu säi fiur eas, ästudiert mät Rosel Potoradi Lieder af der Flöte gespillt.
De Krineng zem Ueschlass deses hischen Daġes wor de Darbädeng vun Rosel Potoradis Frääesanggrup. De Liedcher „De Gadliusekijjelcher“ uch „äm Hontertstreuch“ hu mir de Erännereng ä mengem Ännersten, e Zänken Himet, mät af de Wiech gegiën uch derzea noch de Äsicht dat der Dialekt ohne Schräft näckest geneach Reputation erlonge kån.
Ech tiurft als Gast un desem gelangenen Treeffen dilniëhn und wärde gärren, wunn ech terf, uch zem nächste Mol kun.
En gånz härzlichen Dånk wäll ech eusspreechen
un de Organisatorän Doris Hutter,
Referentän Hanni Markel,
un allen Mundartautoren,
un de Kängder- Sing-Spielgruppe
Rosel Potoradi
un de Frääesanggrupp
net ze vergeessen, Hilde Juchum kaon weangderbuer kochen!
PS; zefridden????????????
Äm „Haus der Heimat“ ä Nürnberg hu sich um 26. Apräl de Såchsesch-Dialektschrëiwer ze enem wegteren Schrëiwseminar trofen.
Nodiëm det Doris eas guër härzlich begrosst uch matenånder bekånt gemåcht, gåw Härr Bernddieter Schobel en interessant Erliëwnes, mät diëm vun der Eifeler-Regel betrofänen „Sach e Vijeltchen“ bekånt.
De Legden däi noch Interesse hun äst Verneaftiġet ä Mundart ze schreewen, wid dermät de Meġleget geschafft dat uch richig ze måchen.
Mundartschrewen äs e Problem, en inhitlich Formel git et jo net, well det Sachsesch, wäi mer alle wässen, ëus villen Iġenhiete bestiht.
Sachsesch schrewen äs en Identitätssach, bezähungswees en Gefäihl, am dat huët dro glech uschlessend de Frää Hanni Markel grammatesch Ääwengen uch Erkleerengen bezäġlich Vokalen, Diëhnengen, Wiurtfolj, n-Ëusfall, Apostroph uch villet Åndert bekånt gegiën en Methodik, dermät de sachsesch Grammatik praktizierbuer wid, esimät uch der Liëser Froad behealt un der Sachseschen Literatur.
No enem geminsemen Mättachessen, Keachen uch Kaffee hadde mer de Froad un der efentlichen Liëseng diel ze niëhn.
De Mundartautoren;
Katharina Kessel „Mat dem Fraihjohr an dem Harz“, „Wiër dreht de Huse häit“
Martha Wachsmann „Fliercher schneden“ „De Trenj aus aser Gass“
Hilde Juchum „Dem Trenj en Dinkmol“
Bernddieter Schobel „Der Getz uch de drå Åcher“
Dieter Weber „Der Pali öüs der Wosserflosch“ „De kaputt Schlätz“
Hans Otto Tittes „Der traurich Mån“ „Fraen-Taktik“ „Iejän Ziëhlweis“
Doris Hutter „Emanzipiert Fräen 2009“ „Ta uch“ „Fräh am Johr“
Hilda Femming „Em wid modern“
uch der Änhalt ährer dichteresch Täxter, måchten eas weder bewasst, wäi modärn uch emanzipiert em mät der Zegt worden äs.
Uch word et degtlich wäi „Der Stammbuum“, viurgedrohn vun Wilfried Römer, allen verborjän, verschwijän Sachen af ist zem Viurschenj bronje kån.
En ånder Gedicht vum Martin Hedrich „Vu Fraenderf bäs Nimesch“, huët mech iwerzecht, mernor als Turist ke Siwweberjen ze fuehren.
Ze Gast bäi der Lieseng wor uch de Kängder Sang- uch Spillgrupp eus Nürnberg.
Ǻls Iwergong vun der Lieseng zem kulturellen Dil huët Härr Günther Schuster ëus dem „Medwescher Tramiter“ de Walburgisnuëcht viurgedron, de Kängd hirde gesponnt zea, äm nohiër e wenich vun dem Himetiurt ährer Ealder ze erziëhlen.
Passend zem Frähgohr uch de Fliircheren, hu säi fiur eas, ästudiert mät Rosel Potoradi Lieder af der Flöte gespillt.
De Krineng zem Ueschlass deses hischen Daġes wor de Darbädeng vun Rosel Potoradis Frääesanggrup. De Liedcher „De Gadliusekijjelcher“ uch „äm Hontertstreuch“ hu mir de Erännereng ä mengem Ännersten, e Zänken Himet, mät af de Wiech gegiën uch derzea noch de Äsicht dat der Dialekt ohne Schräft näckest geneach Reputation erlonge kån.
Ech tiurft als Gast un desem gelangenen Treeffen dilniëhn und wärde gärren, wunn ech terf, uch zem nächste Mol kun.
En gånz härzlichen Dånk wäll ech eusspreechen
un de Organisatorän Doris Hutter,
Referentän Hanni Markel,
un allen Mundartautoren,
un de Kängder- Sing-Spielgruppe
Rosel Potoradi
un de Frääesanggrupp
net ze vergeessen, Hilde Juchum kaon weangderbuer kochen!
PS; zefridden????????????
dat der Dialekt ohne Schräft näckest geneach Reputation erlonge kån.----
Den Nogel åft Hiiwt, huest Tea mat desem Såtz uch wirklich troffen, Wittl.
når drue klinzich Fehlercher terf ech erwehnen ?
dat der Dialekt= dått der Dialekt
ä Nürnberg= än Nürnberg
en Gefäihl= e Gefäihl
sächer huest Tea ba ]-ä Nürnberg- un de Eifeler Regel geduecht, oder miinst Tea wil det -n- esiwäesi verliure giht-? klor, bam riaden hiirt em et net,åwer bam Schreiwen gehiirt et derzea.
-Når wii näst diit fehlt net-
Ech dinken mer hu schüin iist drif geriad:
Än Nürnberg
ä Langwasser
än Ingolstadt
ä München
än Augsburg
ä Waldkraiburg
än Dinkelsbühl
ä Moalderf
uch än der Schreifwiarkesch.
uch iwer des under siwe Wiarter keende mir noch Riaden ?
Iġenhiete bestiht.
Ääwengen
Bezäġlich
Wiurtfolj,
efentlichen
ze erziëhlen.
Frääesanggrup
und Martha:
Wonn der menj Motto: “Jeder hälft jedem“ net gefällt,----
doch Martha, det Motto gefallt mir sihr----
ech miint når mat Denjer Mihneng, dått det Wittl den Artikel åf detsch geschriwen häw,weer richtich--
huest Tea derlonjst gehaen..
und dron huest Tea den Nuegel wedder troffen:
Ås såksesch Schräft äs fir mech
wä en hisch, griß Blomm, dä änj wedder gefliëjt uch begossen werden mess----
gefliëjt= gefliacht
werden mess= werde mess
Den Nogel åft Hiiwt, huest Tea mat desem Såtz uch wirklich troffen, Wittl.
når drue klinzich Fehlercher terf ech erwehnen ?
dat der Dialekt= dått der Dialekt
ä Nürnberg= än Nürnberg
en Gefäihl= e Gefäihl
sächer huest Tea ba ]-ä Nürnberg- un de Eifeler Regel geduecht, oder miinst Tea wil det -n- esiwäesi verliure giht-? klor, bam riaden hiirt em et net,åwer bam Schreiwen gehiirt et derzea.
-Når wii näst diit fehlt net-
Ech dinken mer hu schüin iist drif geriad:
Än Nürnberg
ä Langwasser
än Ingolstadt
ä München
än Augsburg
ä Waldkraiburg
än Dinkelsbühl
ä Moalderf
uch än der Schreifwiarkesch.
uch iwer des under siwe Wiarter keende mir noch Riaden ?
Iġenhiete bestiht.
Ääwengen
Bezäġlich
Wiurtfolj,
efentlichen
ze erziëhlen.
Frääesanggrup
und Martha:
Wonn der menj Motto: “Jeder hälft jedem“ net gefällt,----
doch Martha, det Motto gefallt mir sihr----
ech miint når mat Denjer Mihneng, dått det Wittl den Artikel åf detsch geschriwen häw,weer richtich--
huest Tea derlonjst gehaen..
und dron huest Tea den Nuegel wedder troffen:
Ås såksesch Schräft äs fir mech
wä en hisch, griß Blomm, dä änj wedder gefliëjt uch begossen werden mess----
gefliëjt= gefliacht
werden mess= werde mess
Uch detmol hu sich de såksesch Autorännen uch Autoren åf Älådeng vum Haus der Heimat Nürnberg, za em Oarbertsseminar uch kulturellen Nomattoch trofen.
Et wor der 11 September. Mer hun desen Douch än hīscher Erännereng-----
Dietrich Weber kitt eos Schirkanyen.
Ä senjem Dialekt huet hia det Gedicht den
Autorennen
uch Autoren gewidmet.
dåch wälj äch mat dem Auto wor,
’su haiß em mich uch „en Autor“.
Ä senjem åfdroch posten ech et än det Stejelchen.
Der Schirkanyer Dialekt äs villecht vuer är vill vun ease Liasern e ket schwierich ?
Ech dinken, mat e ket Konzentration kit mēr wī zeriacht ?
De Mihneng des Liasers äs gefrocht.
Såchsesch Autorentrefen an Nürnberg
Det Höüs der Heïmet ladj iës an,
mer sälen duer ken Nürnberg zahn,
am dö, an den Autorenkreïsen,
aus sachsesch Kännen ze beweïsen.
Nö kreuz uch quer Eramgefuehr
uch Baustallen, kum äch uch duer.
Dö wuerd em Fradjlich drön empfången.
- Sän speter an den Saal gegången.
Zwör schreïwen äch old eïst Gedichter,
dai old eïst giët uch meïstens lichter,
dåch wälj äch mat dem Auto wor,
’su haiß em mich uch „en Autor“.
mer hun drön viel eramgeriëd,
wot såchsesch licht uch såchsesch giëd,
öf em dö schreïwen säl zpe „ee“
bei Meed, ’su wai am Detschen „Tee“.
Öf em det Schreïwen andern såll
bai old ast, wai bas niëu der Fåll?
Gämz kurtsch gesöt, Frau Markel riëdt
end mir, mir oßen Stratzel giët.
Mir ståppten es det Målj an Riëuh,
end drunken Wåsser nöch derziëu.
Når sai bekum vun diëm guer nast:
„Em köün nät riëden, wånn em ast!“
Wai et drön dännich åfgefållen,
kåndj sai det Gämz drön dåch nöhöülen.
„Esu as håld aus Warelt håtch:
Em dinkt nät un de fleißich Låtch!“
Harr Schobel det es drön erklären,
dåt mir viel fur diën Ämdern weren
mat „Eifler Rejel“ åch Påsteten,
dåt mir vur Luxemburg se heten.
Öbwöhl mir munchmöl ahnlich plåppern,
deït et mat Ahnlichkeït åft håppern.
Ar sön, dot Ahnlich wer en Zeïchen,
bas wuer aus såchsech Wurzeln reïchen.
Der Tites Otto det iës zeïjen,
wai sper et as, ast detsch ze beïjen,
åch öüs der såchsesch Spröch duer brånjen.
Em moist mat säch drön andjen rånjen.
Genach! Em huet dö viel erfuehren;
wuerd lihrräch afgenun vun gueren.
Erreïcht åf Amwiëjen, verkührt,
drön andjlich åch de Stådt – sö Fürth –
mocht åf den Heïmwiëch mäch vun dannen
end kum an en Gewadder annen.
Mat Hööl åch Blatz åch Sturm åch Gaißen,
wor dot nät wahrlich zem Genaißen.
Et wöül guer nast mi wätcher göhn,
de Autos bliwen ållen stohn.
Äch duecht: „Åch Harr! Wot ströfst tiëu mäch?“
Äch köün nät amkihren niëu gläch
ach diën dö baim Versårjen halfen!
Äch ban dåch når en uerem Schalpen!“
Der Harr håt drön mänj Wört erhürt:
Äch kum an Augsburg un vun Fürth.
Zem Schlåss, ’su dönken äch niëu gueren,
dai duer ken Nürnberg sän gefueren,
de såchsesch Spröch an Raimen fliëjen,
ach vielet nöch derziëu bewiëjen.
En Dönk, fur den Gesöng, det Essen
- Gedrink uch Kachen nät vergessen -
furdt Vördröhn, Leïden uch Verwolden!
Em mois an Ihren åch guer holden!
End nö esåffelt Moi åch Speïßten,
’su ganjen drön de ållermeïsten
zem Gulasch Essen – sö Tåkane –
duer an den grüßen Essaal anen.
Dot wor en Frodj, mat Kråtzewätz,
mat Höüsbrüt, öhnen viel Gehätz
dai giët Tåkane ze verziëhren,
åch harrschåftlich sich ze erniëhren.
Drön moist em wädder an den Saal.
Det Satzen wor dö nät „egal“!
Nar dö, wö dråf standj „Reserviert“,
wuerd äch mat Satzen drön beïhrt.
Mir gejeniw der „Fürther Chor“,
die fastlich, heïsch gekleïdet wor,
åch nöch en Daam mat em Gestall.
Äch duecht: „Wot dai hai filmen wall?“
Mer kemen guer drön an de „Presse“.
Dot wer an ausem „Interesse“,
dåt ämdern uch derfun eïst hiiren,
wot em hai schofen deït uch lihren.
Mer kumen guer zem Vördrön drun,
dai åls „Autoren“ woren kun,
end draujen vör, vun vör bas håndjen,
dåt allen et giët hiiren kåndjen.
E jeder söt sänj Frodj uch Leïd
an såchsech Wärtern agekleïd,
an sänjer Spröch, öüs sänjen Ört.
- em kännt old eist uch nät det Wört!
Dåch wor dot niëwesachlich håtch,
em håt um Såchseschen sänj Frodj.
Drön sung derziëu der Chor vun Fürth
såchsesch, wot em uch gauren hürt.
Begeïstert söt Frau Hutter un:
„Et kitt der Harwest niëu erun!“
Frau Potoradi det bescheïden
Den Fürther Chor gämz fastlich leïden
End nöhiër „aplaudierten“ guer.
Dot heïßt åf såchsesch: „klåtschen“ når.
Wai ållest schlaißlich drön um Åndj,
åch äch nät lånjer bleïwen kåndj;
de Nuecht, dai säl mich nät bekun,
begroißt ich guer end laif dervun.
Dietrich Weber
Augsburg, 15. September 2011
Wortklärung:
Det Speïßten = das Schwitzen
leïden = leiten
(lädjen = leiden)
det Gaißen = das Gießen
det Versårjen = das Einräumen
Schalpen = Ackerscholle
(Spichwort: Die uerem Schalpen = wie:
Der arme Wicht)
Det Leïden = Das Leiten
Et wor der 11 September. Mer hun desen Douch än hīscher Erännereng-----
Dietrich Weber kitt eos Schirkanyen.
Ä senjem Dialekt huet hia det Gedicht den
Autorennen
uch Autoren gewidmet.
dåch wälj äch mat dem Auto wor,
’su haiß em mich uch „en Autor“.
Ä senjem åfdroch posten ech et än det Stejelchen.
Der Schirkanyer Dialekt äs villecht vuer är vill vun ease Liasern e ket schwierich ?
Ech dinken, mat e ket Konzentration kit mēr wī zeriacht ?
De Mihneng des Liasers äs gefrocht.
Såchsesch Autorentrefen an Nürnberg
Det Höüs der Heïmet ladj iës an,
mer sälen duer ken Nürnberg zahn,
am dö, an den Autorenkreïsen,
aus sachsesch Kännen ze beweïsen.
Nö kreuz uch quer Eramgefuehr
uch Baustallen, kum äch uch duer.
Dö wuerd em Fradjlich drön empfången.
- Sän speter an den Saal gegången.
Zwör schreïwen äch old eïst Gedichter,
dai old eïst giët uch meïstens lichter,
dåch wälj äch mat dem Auto wor,
’su haiß em mich uch „en Autor“.
mer hun drön viel eramgeriëd,
wot såchsesch licht uch såchsesch giëd,
öf em dö schreïwen säl zpe „ee“
bei Meed, ’su wai am Detschen „Tee“.
Öf em det Schreïwen andern såll
bai old ast, wai bas niëu der Fåll?
Gämz kurtsch gesöt, Frau Markel riëdt
end mir, mir oßen Stratzel giët.
Mir ståppten es det Målj an Riëuh,
end drunken Wåsser nöch derziëu.
Når sai bekum vun diëm guer nast:
„Em köün nät riëden, wånn em ast!“
Wai et drön dännich åfgefållen,
kåndj sai det Gämz drön dåch nöhöülen.
„Esu as håld aus Warelt håtch:
Em dinkt nät un de fleißich Låtch!“
Harr Schobel det es drön erklären,
dåt mir viel fur diën Ämdern weren
mat „Eifler Rejel“ åch Påsteten,
dåt mir vur Luxemburg se heten.
Öbwöhl mir munchmöl ahnlich plåppern,
deït et mat Ahnlichkeït åft håppern.
Ar sön, dot Ahnlich wer en Zeïchen,
bas wuer aus såchsech Wurzeln reïchen.
Der Tites Otto det iës zeïjen,
wai sper et as, ast detsch ze beïjen,
åch öüs der såchsesch Spröch duer brånjen.
Em moist mat säch drön andjen rånjen.
Genach! Em huet dö viel erfuehren;
wuerd lihrräch afgenun vun gueren.
Erreïcht åf Amwiëjen, verkührt,
drön andjlich åch de Stådt – sö Fürth –
mocht åf den Heïmwiëch mäch vun dannen
end kum an en Gewadder annen.
Mat Hööl åch Blatz åch Sturm åch Gaißen,
wor dot nät wahrlich zem Genaißen.
Et wöül guer nast mi wätcher göhn,
de Autos bliwen ållen stohn.
Äch duecht: „Åch Harr! Wot ströfst tiëu mäch?“
Äch köün nät amkihren niëu gläch
ach diën dö baim Versårjen halfen!
Äch ban dåch når en uerem Schalpen!“
Der Harr håt drön mänj Wört erhürt:
Äch kum an Augsburg un vun Fürth.
Zem Schlåss, ’su dönken äch niëu gueren,
dai duer ken Nürnberg sän gefueren,
de såchsesch Spröch an Raimen fliëjen,
ach vielet nöch derziëu bewiëjen.
En Dönk, fur den Gesöng, det Essen
- Gedrink uch Kachen nät vergessen -
furdt Vördröhn, Leïden uch Verwolden!
Em mois an Ihren åch guer holden!
End nö esåffelt Moi åch Speïßten,
’su ganjen drön de ållermeïsten
zem Gulasch Essen – sö Tåkane –
duer an den grüßen Essaal anen.
Dot wor en Frodj, mat Kråtzewätz,
mat Höüsbrüt, öhnen viel Gehätz
dai giët Tåkane ze verziëhren,
åch harrschåftlich sich ze erniëhren.
Drön moist em wädder an den Saal.
Det Satzen wor dö nät „egal“!
Nar dö, wö dråf standj „Reserviert“,
wuerd äch mat Satzen drön beïhrt.
Mir gejeniw der „Fürther Chor“,
die fastlich, heïsch gekleïdet wor,
åch nöch en Daam mat em Gestall.
Äch duecht: „Wot dai hai filmen wall?“
Mer kemen guer drön an de „Presse“.
Dot wer an ausem „Interesse“,
dåt ämdern uch derfun eïst hiiren,
wot em hai schofen deït uch lihren.
Mer kumen guer zem Vördrön drun,
dai åls „Autoren“ woren kun,
end draujen vör, vun vör bas håndjen,
dåt allen et giët hiiren kåndjen.
E jeder söt sänj Frodj uch Leïd
an såchsech Wärtern agekleïd,
an sänjer Spröch, öüs sänjen Ört.
- em kännt old eist uch nät det Wört!
Dåch wor dot niëwesachlich håtch,
em håt um Såchseschen sänj Frodj.
Drön sung derziëu der Chor vun Fürth
såchsesch, wot em uch gauren hürt.
Begeïstert söt Frau Hutter un:
„Et kitt der Harwest niëu erun!“
Frau Potoradi det bescheïden
Den Fürther Chor gämz fastlich leïden
End nöhiër „aplaudierten“ guer.
Dot heïßt åf såchsesch: „klåtschen“ når.
Wai ållest schlaißlich drön um Åndj,
åch äch nät lånjer bleïwen kåndj;
de Nuecht, dai säl mich nät bekun,
begroißt ich guer end laif dervun.
Dietrich Weber
Augsburg, 15. September 2011
Wortklärung:
Det Speïßten = das Schwitzen
leïden = leiten
(lädjen = leiden)
det Gaißen = das Gießen
det Versårjen = das Einräumen
Schalpen = Ackerscholle
(Spichwort: Die uerem Schalpen = wie:
Der arme Wicht)
Det Leïden = Das Leiten
Um Beiträge zu verfassen, müssen Sie sich kostenlos registrieren bzw. einloggen.
