De Schoinker Spriuch
Helmuth Zink,
Januar 2012

de Schoinker Soxen siut em het
de sen oalle säir geschett,
be den Schoinkern wuon em esu checkt
hoaden de Fraen uch de Meänner en oijanen Dialekt,
zem bewaindern woren dä Schoinker Led
dot kenn ich ech erzäilen het.
Wonn em Schoinkeresch weol läiren
mosst em dot vill praktizäiren,
denn noer esu kenn ich ech siun
kaind em de Spriuch dem uch verstiun,
noch bäfuir em än der Schuil feng un zä läiren,
kaind em of zwiu Spriuchen häiren,
driun läirt em noch Blesch, Russesch, Englesch, Fremzuisesch uch Detsch
dem kaind em oallent verstiun won äm Duorf esu lief en Metsch,
nor Schimpfen dot gof et än ienner Spriuch,
dot hun mer geläirt nor vun den Bliuch.
Zem ainderschoiden gid et nea
äes et vum Menn oder eäs et von der Fra.
De Meänner griessen “Zeäus e man Fraind!!“
De Fraen „Servus ta wot dan dä Kaind!“
De Meänner den Pali eoven kippen,
de gang Fraen gengen läwer pippen
dä Frau räid woich doch wot se siut,
dot stoit äm schoinkreschen Statut
dä Meänner kraischen hoart eram,
doch wonn dä Fra kit stiun se stramm.
ointen kenn ich ech het siun,
be är villen hoaden dä Fraen dä Huisen un,
dä Fra der Kommandant äm Haus
kemmt sich diu mät oallem aus,
der Menn geng oarbädän däram,
damät se derhoim dä Famäili fittert uch de Schwann.
Dä Kaind derhoim vill healfen kiennen
damät se dem spillen giun uch riennen,
„Gonk bronn schnel Holz uch Wasser Kaind,“
„Häirscht tea wuot dan Muotter siut verschwaind!“
„Ja ja ech hun gehuirt Tata
wot se hot gesut de Mamma“
„äm Schwainsstoall mässt tea puizen het
uch zweäschen den Runkeln ausraißen det Kret,
wuonn tea diu färtich beäst dem goist tä wetter,
goist of dä Hill und huilst de Gietter“
„host ta de Reppen, den Zalot uch Bruit
än den Kaller gedrun zer Nuit“
„dot hun ich lägst hainder mer geweäss
sech dir wickelt dann Gebeäss“
“He Raper sech und so niet Frech
suonst verbrenn ich dich nea glech!“
„Lus en zefridden ech verschoffen mer schun Respäkt
uch wonn en de Haindsmäcken geckt,
mäsch tea dich net än won ech äst siun
dem verstoit hoi dot schun.“
Et äes schun geat hoi sol nor läiren
hoiftsoch eäs ä sol of as häiren.
Ech beän na hangerich tea wot git et hett
Heost noch Paleckes oder Krett,
„Dett Floisch dot kennt ir hett vergeissen
dett Iwrichbliwaint mesen mer essen,
dem oint zwe gin ich ech en Rat
sät dat er verschwaind änt Bat,
den morren fräh mess ich ech siun
messen mer allä schnel ofstiun“
Paräiren he en jeder miess
suonst gid et muorren nechen Griess.
Esu geng et zea äm Schoiker Duorf
bäs der on uch der emder hoischhiemmlich stuorf
en no Generation dot siun ech nuor
iwernum dem dä Schoiker Spriuchenkultur.
Muntsch ald ienner doinkt noch zeräck
wuonn e geng iwer dä Haindswainkelbräck
wiu em dä Verstuorwannen begleut
än Trauer uch äm gruissen Loid.
Woi of däin Hijel kum dem oist
wor fun oallem dem erloist.
Der reäst der Schoinker Soxen dä
sen zesummen kun und seätzen hä
und häiren zea wot ech en siun
wä em derhoim hoat sich zä bädriun
woi be den Olden ainden parräirt
wor fuir san Läiwen dem dressäirt.
„Ech wall na heren wot ir siut
hot sich emmest villecht hä bekliut
ech hoffen nor vun all den Spriuchen
Hut ihr bestemmt gelehrt net nor fluchen
denn Schoinkeresch äs en oijan Spriuch
wot mir gered hun zwäschen den Bliuch.
Esu verlief det Läiwen eän Schoink
Bäm Purz bäm Melzer bäm Herbert uch bäm Zoink
oit kenn ich ech zem Schloass noch siun
long blaift des Spriuch niemoi bästiun,
än 100 Giuren wid niement moi eäst weässen
dem eäs as Spriuch bästiemmt vergäissen
nor äm Archiv wid em demm eäst noch fainden
durch as Kaind uch Kaindes Kainden,
dem eäs as gems Kultur verschwainden.
Än Detsch uch Englesch wid em komunizäiren,
und Schoinkeresch wid em niemoi häiren,
uch mir hä kiennen zä asem Herrgott nor bäiden
dat mer Schoinkeresch tuorften räiden.
Ech siun ich nuor noch blaift gäsaint
ihr läw Gruisschoinker Kaind...