Läw Liëserännen, läw Liëser,

än äuser Sprooch äs schiun muntch åld äst geschriwwe` wården, det miist ä` Värsform. Derbä fällt åf, dått der Ton äm Ållgemiinen zemlich treurich, romantesch uch melankolesch äs. Villecht kuun det Gånz mät äuser Liëwensfährung vu` fräher erkleert wärden oder huet et uch mät der Isoliirung änmätten ånderer Viilker zedäun. Ech wiiß et net.

Äm Luuf der Gohr bän ech mät ville` Såchsen eus verschidän Gemiinen uch Stiëten än Berährung kunn end hun ereusfanjden, dått net wenich vun iase` Legden ålles åndert åls treurich woren/sen. Mir hun mätenunder gelåcht uch gefeiërt uch derbä net såljen de iin oder ånder låstich Geschicht erzault. Esi bän ech åf de Idee kunn en Diil deser Erliëfnesser åfzeschreiwen. Dått sä sich än Dånnerschmuert zäugedrohn hun, äs frälech nor en Zäufåll, amwått ech do gebiure` bän... Genä esi hädde` se sich ä Kli`schiëlken, Medwesch, Hazeldreff, Ternen oder Hanjderfussendreff uespille` kennen.

Ir wässt net, wo de liëzt Gemiin loat? Ech uch net... Dermät wuul ech nor åfzijen, dått et nichen Roll spillt, wo äst, sanjdern, wåt geschähn äs.

Det sälw äs uch mät den hundelnden Personen: Et sen hålt Dånnerschmarter, amwått de låstich Geschichten sich iëwen do uegespillt hun... Esi ifåch äs daut.

Villecht huet et se giën, villecht uch net... Mät noch Liëwenden huet ålles näst zedäun! Ech hun hålt menj Legt ze Wiurt ku` losse`, amwått menj Person än desem klene` Näst de Känjdhit verbruecht uch vill uständich Mänsche` kenne` geliirt huet, awer diër gauf et cha uch ä` Schiinen, Schiëßbrich, Kriunen oder Rode... Mät em Lundsmånn eus der liëzt afgezaulten Gemiin - Martin Hedrich - huet mech en besanjder Fränjdscheft verbanjden. Hië huet mer det Schreiwen än äuser Sprooch bäbruecht uch esi mecht ech em bä deser Geliëjenhit harzlich dunken! Liider äs hie än der Zwäschenzekt vun ias gonge`. Mecht hie än Fridden räun!

Än en puer Erziëlungen kitt et ze Begejnungen mät Bauflischsåksen eus Nobergemiinen, bä diëne` de Dånnerschmarter frälich änjden de Nues fiuren hun... Häw se emest eus diën Nästern geschriwwe`, weeren bestemmt mir åf dem zwiëte` Plåtz... Et woren hålt dä klinzich Näkeroaen zwäschen den Nobergemiinen, dä mer cha guer kennen. Licht gemiint äs et bestemmt net. Wunn et näu mät esi er Geschicht u`feet, äs et nor en Zäufåll, awer daut mess em cha uch net abedånjt gliiwe`...

Et äs versäckt wården esi ze schreiwen, daut et de Miisten uch verstohn kenne`. Nor bä der direkten Riëd uch, wunn äus Legd erziëlen, fånjt der Dånnerschmarter Dialekt Uwånjdung. Sonzt weer et cha net bä äus passiirt...

Bä deser Geliëjenhit mecht ech en hiischen Dunk un den Johann Folea-Stamp eus Klinpriustref zem Eusdräck bronjen uch mich bä em bedunken, dänn hie huet ser de Mäh gemaucht de Erziëlungen mät Karikaturen ze versähn.

Ech wänschen näu vill Spaaß bäm Liësen!

Ir

Walter-Georg Kauntz, der Puschke` Walter


Zer Schreiwweis:

1. Bestemmt fallen de vill Apostrophen åf. Daut äs esi ze erkleeren: Mir Dånnerschmarter verschläcken vill Mätlaut (Konsonanten). Zem Bäspäl riëde` mer, a`schtått ze riëden oder: Nemest bä äus soot Puschken Walter, sanjdern Puschke` Walter.

2. De gediënt Iijenlaut (Vokale) hun ech doppelt geschriwwen: Ech miinen (ich meine), ech driimen (ich träume). Hu` se awer äm Detschen en h no`m Vokal, hun ech se mät dem h gediënt: Hië giht (er geht).

3. Wiirter, dä no em i en ă=ë hun, wurden mät ië geschriwwen: Hia giëng = hia giăng (er ging). Äs det ă=ë awer no em Mätlaut uch viur der Ändung, hun ech et ifåch mät e geschriwwen: gliiwen (glauben). Uch sonst, wunn det ă=ë eliin stiht, äs et mät e geschriwwen: gliiw mer (glaube mir).

4. Wunn en ă=ë no em u kitt, wurd ifåch ue geschriwwen: sä huet - sä huăt - (sie hatte)

5. Bä Zwäschenlauten wurd ġ geschriwwen (zwäschenlaut g uch ch): Uuġen (Augen)

6. Et gitt äm Såchseschen Wiirter, dä mir ånders betonen åls de Detschen: wedder (wieder), geschriwwen (geschrieben). Diëm hun ech Reechnung gedroon, ändiëm ech de Konsonanten verdoppelt hun.

Der Puschke` Walter