MarthaDer Ruew
Ämwat brocht der Adler na gånz gena
zem Brädijen trëißich Däch derza?
Driwer dinkt e Ruew iester scharf no,
well äm Näst hocht diër glatt do.
Bestämmt wieß der Adler jo Beschied,
well, all de Johr hie et esi dit.
Än der Vijjelwält äs e der Gresst,
hie griß Usähn do genesst.
Als Kenneng der Vijjel gat bekånt,
huet hie den schärfste Verstånd.
Gestooche scharf kån hie bäs färr sähn.
Äm jed Mëisken äs`t geschähn.
Dett long Brädijjen, dåt mess et sen,
datt seng Uuģe sähn si feng!
Uch, datt hie esi stark äs uch griß
kitt norr dervun; detten e na wieß.
Der Ruew sich dro af de Åcher sätzt,
uch trëißich Däch sä beschätzt.
Feng wuerem hie alle gueren hält,
bäs se kuckten än de Wält.
Drode läft e sich gesponnt vum Näst,
uch gliewt et wer ånderscht äst:
Norr Ruewker mät scharfem Adlerbläck
wänscht e sich za sengem Gläck.
Doch wor de Enttëischung na sihr griß.
De Natur liëcht äm än de Schieß
wat allen Ruewen äs bestämmt:
gånz normal Ruewekängd.
Så zefridden mät dir uch mät diëm wat ta huest!
Frå no Lessing: “Der Rabe”
Allerloa af saksesch uch detsch
Um Beiträge zu verfassen, müssen Sie sich kostenlos registrieren bzw. einloggen.
@ Wier kannt det gounz Gedicht fum Weinter?
-Et schnoit,et schnoit,
et wirbelt Floken,
de Nues wird rut
end blo de Hoind.
-Et schnoit,et schnoit,
et wirbelt Floken,
de Nues wird rut
end blo de Hoind.
Gerri, miinst tea det?
Et schnoat
vum Schuster Dutz
Et schnoat, et schnoat, et rample Floken,
de Nues wid riut uch blo de Hojnd,
der Glättscheach heet gericht um Hoken,
bäm Nober wid en Schwenj gesojnt.
Eas backt em Hiubes, uch de Griuß,
dä sätzt mät samt der Katz am Schiuß
am Diwanäik bäm Iuwen.
Nea kun de Zinnebäckeltcher
bauld wedder hiu ze Ihren,
uch noch munch lastich Stäckeltcher,
dä kaon em wedder hiren;
wä daot: Et wor emol en Maon,
di Maon, dien heß em Tulipaon,
de iwrich - na, daot wäßt er.
Äm Hof derteos e Schnimaon stiht,
e klinzich lastich Kärel.
Am Mell huet hie en Pipp uch driht
en Strihhot affem Schärrel.
Zwor huet hie än der Haund en Reat,
de Geangen awer lachen geat
uch pieken en mät Klezen.
Et schnoat, et schnoat, de Floken rampeln,
de Nues wid riut uch blo de Hojnd,
de Legd, dä zoppre sich uch strampeln,
uch menj hisch Lidchen huet en Ojnd.
Nea kut ir Geangen schniell erun,
di saol en Hiubesstäck bekun,
di mir dett Lid weall sanjen!
PS. Da ich (auch) eher zu der "Ghiveci-Fraktion" gehöre, kann mir bitte jemand erklären, was ein "Zinnebäckeltcher" sein soll? Habe das Wort noch nie gehört... (ups bis großes Ups)
Et schnoat
vum Schuster Dutz
Et schnoat, et schnoat, et rample Floken,
de Nues wid riut uch blo de Hojnd,
der Glättscheach heet gericht um Hoken,
bäm Nober wid en Schwenj gesojnt.
Eas backt em Hiubes, uch de Griuß,
dä sätzt mät samt der Katz am Schiuß
am Diwanäik bäm Iuwen.
Nea kun de Zinnebäckeltcher
bauld wedder hiu ze Ihren,
uch noch munch lastich Stäckeltcher,
dä kaon em wedder hiren;
wä daot: Et wor emol en Maon,
di Maon, dien heß em Tulipaon,
de iwrich - na, daot wäßt er.
Äm Hof derteos e Schnimaon stiht,
e klinzich lastich Kärel.
Am Mell huet hie en Pipp uch driht
en Strihhot affem Schärrel.
Zwor huet hie än der Haund en Reat,
de Geangen awer lachen geat
uch pieken en mät Klezen.
Et schnoat, et schnoat, de Floken rampeln,
de Nues wid riut uch blo de Hojnd,
de Legd, dä zoppre sich uch strampeln,
uch menj hisch Lidchen huet en Ojnd.
Nea kut ir Geangen schniell erun,
di saol en Hiubesstäck bekun,
di mir dett Lid weall sanjen!
PS. Da ich (auch) eher zu der "Ghiveci-Fraktion" gehöre, kann mir bitte jemand erklären, was ein "Zinnebäckeltcher" sein soll? Habe das Wort noch nie gehört... (ups bis großes Ups)
@ Danke Slash,ta husst mir en gruß Froid gemocht mat dåm gounzen Gedicht.
Hiisch Feierdoch Dir och Denger Familii.
Hiisch Feierdoch Dir och Denger Familii.
Danke, Dir uch nor de Geseangt, Gerri! 
PS. Da der Publikumsjoker floppte, werde ich meine Family befragen, was "Zinnebäckeltcher" bedeutet... mal sehen, wer "Sox des Monats" wird...
PS. Da der Publikumsjoker floppte, werde ich meine Family befragen, was "Zinnebäckeltcher" bedeutet... mal sehen, wer "Sox des Monats" wird...
Hm, ech wiiß jo net, off däi Formcher gemiint senn, däräm hat ech nogefrocht...
Än mengem ur-aold "Myers", dien ech uch äm Näitz gefeangden hun, stiht:
Schengber woren et fräjer Huhlzformen. Awer ech kennen uch nor de Bleechförmcher, däi et uch häi ze kiifen gitt.
Bäm Liesen des Dutz-Gedichtes ducht ech än Richtung Kängderspilzech; irjend äst wäi Zinnsoldaten, ~figuren.
Irjendwonni werden mer bestämmt det Rätsel noch geliist bekun...
Än mengem ur-aold "Myers", dien ech uch äm Näitz gefeangden hun, stiht:
Pfefferkuchen, Backwerk aus Mehl und Honig (Honigkuchen) oder Zucker oder Sirup, je nach seiner Feinheit mit verschiedenen Gewürzen, Mandeln etc. gemischt. P. kommen hauptsächlich von Nürnberg (Leb kuchen), Erlangen, Ulm, Nördlingen, Basel (Leckerli), Braunschweig, Offenbach, Danzig, Thorn, aus Schlesien, Pulsnitz und Kamenz in Sachsen, von Metz, Verdun und Reims in den Handel. Seit ältester Zeit preßt man P. in kunstvolle Holzformen (Mann und Frau), weil sie als Geschenke für das Pfeffern (s. d.) gegeben wurden, womit wahrscheinlich auch der Name im Zusammenhang steht. Vgl. Stegmann, Der Pfefferkuchenbäcker und Lebküchler (6. Aufl., Leipz. 1900).
Schengber woren et fräjer Huhlzformen. Awer ech kennen uch nor de Bleechförmcher, däi et uch häi ze kiifen gitt.
Bäm Liesen des Dutz-Gedichtes ducht ech än Richtung Kängderspilzech; irjend äst wäi Zinnsoldaten, ~figuren.
Irjendwonni werden mer bestämmt det Rätsel noch geliist bekun...
SlashGerri, ech huuuuuuuuunt!
Et wor en "t" zeviel än diem Gedicht. Richtig hiißt et "Zinnebäckelchen"
wegter eängden stiit:
[....] Mukeschken: Kälbchen
Zäckelchen, Zinnebäckelchen: ein Zicklein, Ziegenböcklein
būwlän: baumwollenes
Quelle: tinyurl.com/qh6r9zv
Et wor en "t" zeviel än diem Gedicht. Richtig hiißt et "Zinnebäckelchen"
Und gid et Kängd äm Hous dertän,
Schloppt e durch`t Schlässellōch erän,
Säckt än de Frommen tousend Sachen;
Des Morjest gid et vill ze lachen:
E Mukeschken, en Zäckelchen,
E būwlän Zinnebäckelchen,
wegter eängden stiit:
[....] Mukeschken: Kälbchen
Zäckelchen, Zinnebäckelchen: ein Zicklein, Ziegenböcklein
būwlän: baumwollenes
Quelle: tinyurl.com/qh6r9zv
Erännerungen un de Deportation
1944
Wat wor dåt fir en Johr?
Der 13. Januar 1945
Wat wor dåt fir en Dåch?
De Zekt no dem Kräch
Der Stalin wor et, die hatt befiehlen,
well äm Kräch villet wor zerschloon,
no Russlånd as Lekt ze deportieren,
datt sä zem Wedderafbaa bädroon.
De Erännerung un dess hart Zekt,
fählt sich uch enzt nooch kålt un.
Vergesse kån em‘ t net bäs hekt,
äm dåt dinke mir äng nooch drun.
De Sachsen hatt em transportiert,
ousm Wuermen änt Kålt erous.
Um 13. Januar wor et dro passiert,
da gueģt em as Lekt ousm Hous.
Alle, äm Ålder vun 17 bäs 45 Johren,
et word gor näst mih gefreecht;
dä af der List verziechnet woren,
schafft em zem Bahnhof eweech.
Al schråän trännen sich de Metter donn
vun äre Kängde. Sä messe gohn!
Se stejjen än dä schräcklich Waggon;
det alles wor net zem erdroon.
Vill tousend Sachsen hu mer verlieren;
se kangden dett Eländ net iwwerstohn.
Norr Hanger uch Kälde wor ze spieren,
uch de Sihnsucht hiemen ze kunn.
Dåch uch Nuecht unt Essen em duecht,
dänn der Hanger gåw nichen Rah.
Dro munch ie Krånkhiet int angem pluecht;
det Hiemwieh, dåt kåm nooch derza.
Em dinkt un derhiem, dinkt u seng Hous,
em mecht zeräck za senge Läwen.
Em dinkt:“ Äs na um Ängd allent ous,
wärden ech hä na uch stärwen?“
Det Johr wor sihr schniël vergangen,
Chrästowend uch schin hä.
De Härzen schloon awwer befangen,
well Erännerunge bedräcke sä.
De Kiërzker brähn afm klenne Buum,
är Lächt sich än der Stuww verbriet.
Motter uch Kängd hun norr diën Druum,
datt der Vueter båld hieme kitt.
Dä biede sich na feest ämarmen…
der Vueter äs färr und dennich si noh…
„Härr hälf, haw mät as Erbarmen!
Loss än kunn! Wo blëiwt hie, wo?
De Motter dräckt det Kängd unt Härz,
Zehre rännen iwert Gesicht.
Är Medche spiert de griße Schmärz,
wäll sä tristen mät em Gedicht.
Et soot :“Vueter kam wedder hiemen!
Ohne dech, wä såle mir liëwen?
Mir des Nuechts vun dir driemen,
fir dech mir äng vill biëden.“
Det Biemchen lesse sä wekter stohn,
der Vueter sil et sähn, wunn e kitt.
Dess long Zekt, dä nooch mosst vergohn,
änen de Hoffnung uch net nitt.
Sä wore färr; hie krånk uch ellien,
doch hu se äng un än geduecht.
Än der Fremd, sihr färr vun Derhiem,
word hie änt Gräw geluecht.
Wat woren dåt fir schräcklich Zegden,
ärer vill kangde se net iwwerstohn.
Wä mossten as uerem Lekt legden!
ä Wierter kån em dåt net soon.
1944
Wat wor dåt fir en Johr?
Der 13. Januar 1945
Wat wor dåt fir en Dåch?
De Zekt no dem Kräch
Der Stalin wor et, die hatt befiehlen,
well äm Kräch villet wor zerschloon,
no Russlånd as Lekt ze deportieren,
datt sä zem Wedderafbaa bädroon.
De Erännerung un dess hart Zekt,
fählt sich uch enzt nooch kålt un.
Vergesse kån em‘ t net bäs hekt,
äm dåt dinke mir äng nooch drun.
De Sachsen hatt em transportiert,
ousm Wuermen änt Kålt erous.
Um 13. Januar wor et dro passiert,
da gueģt em as Lekt ousm Hous.
Alle, äm Ålder vun 17 bäs 45 Johren,
et word gor näst mih gefreecht;
dä af der List verziechnet woren,
schafft em zem Bahnhof eweech.
Al schråän trännen sich de Metter donn
vun äre Kängde. Sä messe gohn!
Se stejjen än dä schräcklich Waggon;
det alles wor net zem erdroon.
Vill tousend Sachsen hu mer verlieren;
se kangden dett Eländ net iwwerstohn.
Norr Hanger uch Kälde wor ze spieren,
uch de Sihnsucht hiemen ze kunn.
Dåch uch Nuecht unt Essen em duecht,
dänn der Hanger gåw nichen Rah.
Dro munch ie Krånkhiet int angem pluecht;
det Hiemwieh, dåt kåm nooch derza.
Em dinkt un derhiem, dinkt u seng Hous,
em mecht zeräck za senge Läwen.
Em dinkt:“ Äs na um Ängd allent ous,
wärden ech hä na uch stärwen?“
Det Johr wor sihr schniël vergangen,
Chrästowend uch schin hä.
De Härzen schloon awwer befangen,
well Erännerunge bedräcke sä.
De Kiërzker brähn afm klenne Buum,
är Lächt sich än der Stuww verbriet.
Motter uch Kängd hun norr diën Druum,
datt der Vueter båld hieme kitt.
Dä biede sich na feest ämarmen…
der Vueter äs färr und dennich si noh…
„Härr hälf, haw mät as Erbarmen!
Loss än kunn! Wo blëiwt hie, wo?
De Motter dräckt det Kängd unt Härz,
Zehre rännen iwert Gesicht.
Är Medche spiert de griße Schmärz,
wäll sä tristen mät em Gedicht.
Et soot :“Vueter kam wedder hiemen!
Ohne dech, wä såle mir liëwen?
Mir des Nuechts vun dir driemen,
fir dech mir äng vill biëden.“
Det Biemchen lesse sä wekter stohn,
der Vueter sil et sähn, wunn e kitt.
Dess long Zekt, dä nooch mosst vergohn,
änen de Hoffnung uch net nitt.
Sä wore färr; hie krånk uch ellien,
doch hu se äng un än geduecht.
Än der Fremd, sihr färr vun Derhiem,
word hie änt Gräw geluecht.
Wat woren dåt fir schräcklich Zegden,
ärer vill kangde se net iwwerstohn.
Wä mossten as uerem Lekt legden!
ä Wierter kån em dåt net soon.
Der wäld Hangd
Huet et äm Wängter vill geschnåt,
wunn iwwerål däck Schnie låt,
und em de Kälden ze spiere bekitt,
dro em läwer net ouße giht!
Esi wor et uch em Hangd ze Mat
diër näckest en Kalipchen hatt.
Hie wor wäld, hatt nichen derhiem,
wor iensem uch norr ellien.
Mueģer uch struppich såch hie ous,
hie schleff ängden norr dertous.
Wor`t ëiskålt, hie sich gat verkruch,
ierest wo‘t net esi zuch.
E kålt Wängd bleest na schi wedder,
hie låt sich än er Höhle nedder.
Wä en Klaiche Wall sekt hie ous,
norr ien Uch kuckt hä erous.
Angder dem Fel gat verstoochen,
hatt e sich feng verkroochen.
De Uuģe gengen äm schär za,
norr ient schlofe wul hie na.
Doch de Kälde less et gor net za,
al zeddrän dinkt hie bä sich na:
„Loss norr den Sommer iester kunn,
dro ich meng Kalipchen hun!
Drode wid näckest mih gefrieren,
well ich e jed Rätz gat isolieren.
Dertänn wid et ugenehm sen,
sihr gemätlich uch sihr feng.
Wä der Wängter wor vergången
hatt de Sann båld ugefången
ängden hießer na ze schengen,
griß Hätzt änt Lånd ze brengen.
Der Hangd de Wärm vol genesst,
hie seng Viersätz guer vergässt.
Än der Sann hie sich kreftich räkt,
dro alle vär vu sich sträkt.
Seng Uuģen zwänkeln der Sann za.
E genesst är Wärm, dinkt net na
un de Wängter, die jo nooch kitt,
und datt dess hieß Zekt vergiht.
Der Wängter diër bruecht vill Schnie.
De Temperatur sånk ängde mih.
Erfrieren em den Hangd huet fangden
äm däcke Schnie deff angden.
Säch dich vir bä Zegden, sonst känt et ze spet sen!
Frå no Aesop:”Der wilde Hund”
Huet et äm Wängter vill geschnåt,
wunn iwwerål däck Schnie låt,
und em de Kälden ze spiere bekitt,
dro em läwer net ouße giht!
Esi wor et uch em Hangd ze Mat
diër näckest en Kalipchen hatt.
Hie wor wäld, hatt nichen derhiem,
wor iensem uch norr ellien.
Mueģer uch struppich såch hie ous,
hie schleff ängden norr dertous.
Wor`t ëiskålt, hie sich gat verkruch,
ierest wo‘t net esi zuch.
E kålt Wängd bleest na schi wedder,
hie låt sich än er Höhle nedder.
Wä en Klaiche Wall sekt hie ous,
norr ien Uch kuckt hä erous.
Angder dem Fel gat verstoochen,
hatt e sich feng verkroochen.
De Uuģe gengen äm schär za,
norr ient schlofe wul hie na.
Doch de Kälde less et gor net za,
al zeddrän dinkt hie bä sich na:
„Loss norr den Sommer iester kunn,
dro ich meng Kalipchen hun!
Drode wid näckest mih gefrieren,
well ich e jed Rätz gat isolieren.
Dertänn wid et ugenehm sen,
sihr gemätlich uch sihr feng.
Wä der Wängter wor vergången
hatt de Sann båld ugefången
ängden hießer na ze schengen,
griß Hätzt änt Lånd ze brengen.
Der Hangd de Wärm vol genesst,
hie seng Viersätz guer vergässt.
Än der Sann hie sich kreftich räkt,
dro alle vär vu sich sträkt.
Seng Uuģen zwänkeln der Sann za.
E genesst är Wärm, dinkt net na
un de Wängter, die jo nooch kitt,
und datt dess hieß Zekt vergiht.
Der Wängter diër bruecht vill Schnie.
De Temperatur sånk ängde mih.
Erfrieren em den Hangd huet fangden
äm däcke Schnie deff angden.
Säch dich vir bä Zegden, sonst känt et ze spet sen!
Frå no Aesop:”Der wilde Hund”
Me`Blommegärtchen
Der Wängter huet Uefschied genunn,
det Frähjohr äs uch glech kunn.
Wunn iest der Schnie äs zergangen,
dro huet det Frähjohr ugefangen!
Der Hemmel äs blo, de Sann lacht,
zem Liëwen allent erwacht.
De Vijjelcher hirt em frih sängen,
lokt är Liedcher erklängen.
Det Frähjohr zecht de Natur fräsch un,
en nå Klied huet sä bekunn.
Alle Biem stohn hä gånz ä grän,
båld wid et iwwerål blähn.
De Schniegleekelcher kucken erous,
sä sen de Ierschten dertous.
Blo Liëwerblemmcher sich ziejen,
der Sann za sich guer niejen.
Wunn äm Gräs de Krokuse blähn,
måcht et mich frih sä ze sähn.
Ir me`Blemmcher, ech za ich kunn
well ech griß Fråd un ich hun!
De Narzissen hun det Giel gärn;
se strohlen äm Gräs wä Stärn.
Säht!de Tulpen hiesch ugedon,
wëiß uch rit Kliedcher sä dron.
Stuulz Hyazinthen, wëiß uch blo,
duften härrlich hä uch do.
Änt Gärtchen ich sihr gäre gohn,
ech blëiwen äng long do stohn.
Frähjohr, ta bäst wedder zeräck,
erfällst mech mät nåem Gläck.
Ta huest all dess hiesch Farwepruecht
fir mech ä meng Gärtche bruecht.
Der Wängter huet Uefschied genunn,
det Frähjohr äs uch glech kunn.
Wunn iest der Schnie äs zergangen,
dro huet det Frähjohr ugefangen!
Der Hemmel äs blo, de Sann lacht,
zem Liëwen allent erwacht.
De Vijjelcher hirt em frih sängen,
lokt är Liedcher erklängen.
Det Frähjohr zecht de Natur fräsch un,
en nå Klied huet sä bekunn.
Alle Biem stohn hä gånz ä grän,
båld wid et iwwerål blähn.
De Schniegleekelcher kucken erous,
sä sen de Ierschten dertous.
Blo Liëwerblemmcher sich ziejen,
der Sann za sich guer niejen.
Wunn äm Gräs de Krokuse blähn,
måcht et mich frih sä ze sähn.
Ir me`Blemmcher, ech za ich kunn
well ech griß Fråd un ich hun!
De Narzissen hun det Giel gärn;
se strohlen äm Gräs wä Stärn.
Säht!de Tulpen hiesch ugedon,
wëiß uch rit Kliedcher sä dron.
Stuulz Hyazinthen, wëiß uch blo,
duften härrlich hä uch do.
Änt Gärtchen ich sihr gäre gohn,
ech blëiwen äng long do stohn.
Frähjohr, ta bäst wedder zeräck,
erfällst mech mät nåem Gläck.
Ta huest all dess hiesch Farwepruecht
fir mech ä meng Gärtche bruecht.
Wä „Hangd uch Katz“ Diel 1
Wä „Hangd uch Katz“ hirt em oft soon.
Wä sål em detten na verstohn?
Bied wunnen doch äm sälwen Hous
luufen hä vill än uch ous.
Äm wat sä sich gor net verkunn?
Soot, wie siel Schuld drun hun ?
Well em sich net wä Frängd verstiht,
läwer ous dem Wiëch sich giht.
Af de Grangd walle mer diëm gohn,
datt mer dä zwien uch verstohn.
Hirt norr, wat iester wor geschähn!
Sänkt da, sä sich wä Fånd usähn.
Vill Johr sen dersänkt vergången,
datt dess Meer huet ugefången.
Um Rånd vun er klenne Gemien,
wunnt en Ihpuer gånz ellien.
Und än all deen ville Johren
äng norr gläcklich sä woren.
E gäldä Räng, dåt wor är Schatz,
derza der Hangd uch de Katz.
Der Hangd soot:“Katz feh ta en Mous!“
Är Liëwen leesch cha net ous!
Um Kasten, wo e äs ägeschloßen,
mess se knabbern averdroßen.
Esi long, bäs en Looch entstieht,
datt der Räng glatt durchgiht.
„Soo der Mous, befoljst ta ase Rot,
måche mir dich net “mausetot!”
Der Plan wor na sihr ärnst gefasst,
jeder wor et sich bewasst.
De Katz lieft schniël und feht en Mous,
dä klangelt är zem Mell erous.
Et wor e sihr lånk Wiëch zem gohn.
Un dem Flass blëiwt em dro stohn.
Trourich sätzt sich de Katz änt Gras,
äs net Schwämmer, grålt virm Nass.
Der Hangd soot:“ Spräng mer af de Räck!
ech kå jo schwämmen, zem Gläck!”
Al zeddrän nitt sä dro mät em Satz,
af sengem Räcken hiesch Platz.
Fir de Mous wor’ t net esi bequem,
well är Hieft uewenza mess hehn.
Um Schwinzken huet sä se gepackt,
sonst häw sä se glech geschlackt.
Wä „Hangd uch Katz“ hirt em oft soon.
Wä sål em detten na verstohn?
Bied wunnen doch äm sälwen Hous
luufen hä vill än uch ous.
Äm wat sä sich gor net verkunn?
Soot, wie siel Schuld drun hun ?
Well em sich net wä Frängd verstiht,
läwer ous dem Wiëch sich giht.
Af de Grangd walle mer diëm gohn,
datt mer dä zwien uch verstohn.
Hirt norr, wat iester wor geschähn!
Sänkt da, sä sich wä Fånd usähn.
Vill Johr sen dersänkt vergången,
datt dess Meer huet ugefången.
Um Rånd vun er klenne Gemien,
wunnt en Ihpuer gånz ellien.
Und än all deen ville Johren
äng norr gläcklich sä woren.
E gäldä Räng, dåt wor är Schatz,
derza der Hangd uch de Katz.
Der Hangd soot:“Katz feh ta en Mous!“
Är Liëwen leesch cha net ous!
Um Kasten, wo e äs ägeschloßen,
mess se knabbern averdroßen.
Esi long, bäs en Looch entstieht,
datt der Räng glatt durchgiht.
„Soo der Mous, befoljst ta ase Rot,
måche mir dich net “mausetot!”
Der Plan wor na sihr ärnst gefasst,
jeder wor et sich bewasst.
De Katz lieft schniël und feht en Mous,
dä klangelt är zem Mell erous.
Et wor e sihr lånk Wiëch zem gohn.
Un dem Flass blëiwt em dro stohn.
Trourich sätzt sich de Katz änt Gras,
äs net Schwämmer, grålt virm Nass.
Der Hangd soot:“ Spräng mer af de Räck!
ech kå jo schwämmen, zem Gläck!”
Al zeddrän nitt sä dro mät em Satz,
af sengem Räcken hiesch Platz.
Fir de Mous wor’ t net esi bequem,
well är Hieft uewenza mess hehn.
Um Schwinzken huet sä se gepackt,
sonst häw sä se glech geschlackt.
Wä Katz uch Hangd Diel 2
Ändlich kåme se un bäm Hous
dä drå: Hangd, Katz uch Mous.
Durch en Rätz kitt de Mous za der Ladd,
wo em den Räng verstoochen hatt.
De Mous sich iwwer de Arbet dit.
Sä nueģt, bäs det Looch entstiht.
Dro de Katz den Räng iwwernitt,
der Mous de Fråhiet dro gitt.
De Katz leff, schniël wä se norr kangt,
bäs zem Flass, wo jo der Hangd
agedäldich af sä schin wiërt.
Hie frådich allent erfiërt.
Af senge Räcke sprängt sä af,
und sätzt sich gemätlich draf.
Äs der Flass ierscht gånz passiert,
dro em hiemenza marschiert.
Well de Katz hecher uch schneler sprängt,
et är mät Leichtiget gelängt
datt sä ze ierscht uku wor derhiem,
speter kåm dro der Hangd ellien.
Schniël leff se zer Härrän änt Hous.
Ous dem Mell nitt se erous,
den Räng, dåt ålt, dåt gat Stäck,
dåt äne bruecht hatt vill Gläck.
Dro liëcht sä en än äre Schieß.
De Frää sich ze bedånke wieß.
Se striechelt är zuert iwwert Hieft
und se ständich norr nooch liewt.
Se läwt wä är iejä Kängd är Katz.
Und se gitt är ennen Schmatz.
Sä sål genach zem Friëßen hun,
uch allent wat sä wäll bekunn!
Dese Virsatz måcht sä gånz klor;
der Mån uch ärer Mienung wor.
Den Hangd sä gor net erwehnt.
Wo blëiwt hie norr? Et äs schi spet!
No er Zekt hie dro ändlich uch kitt.
Mäd uch struppich hä hie stieht.
Se Fel wor nooch gånz patsch nass
vum Schwämmen durch den Flass.
Wä de Frää än desem Zastånd än sekt,
„wat dit se dro, Ir gat Lekt !
Se feht garschtich ze schimpfen un,
well hie net geduecht häw drun,
der Katz hälfen den Räng ze säcken.
„Ta wuelt dich läwer verdräcken?
„Soo as, wo bäst ta si long bliwwen?
Wo huest te dich erämm gedriwwen?”
Wä en foul Kärl ta dich benisst,
dervir ta vu mir na ient bekisst.
Und sä wuel äm Ärnst än schloon,
gekrinkt, wäll hie glech gohn.
De Katz um Iwen låt do ä Rah.
Et äs wuerm, är Uuģe sen za.
Se huet jo allent mätgehirt,
gesoot awwer niche Wiert.
Wä der Hangd hirt är Schnurren,
feht hie lockt un ze knurren.
Seng Enttëischung wor sihr griß,
hie enzt gewäss et na wieß:
„Na huet de Katz dich jo bedrijen,
näst huet sä gesoot, norr geschwijen.
Dåt äs net hiesch wat sä sich liest.
Frängdscheft em dåt net hießt!“
Sä hu sich dersänkt fir äng getrännt,
sen uch hekt niche Frängd.
Ous dem Wiëch sä sich ängde gohn,
well se sich net kenne verstohn.
„Wä Hangd uch Katz“
Ändlich kåme se un bäm Hous
dä drå: Hangd, Katz uch Mous.
Durch en Rätz kitt de Mous za der Ladd,
wo em den Räng verstoochen hatt.
De Mous sich iwwer de Arbet dit.
Sä nueģt, bäs det Looch entstiht.
Dro de Katz den Räng iwwernitt,
der Mous de Fråhiet dro gitt.
De Katz leff, schniël wä se norr kangt,
bäs zem Flass, wo jo der Hangd
agedäldich af sä schin wiërt.
Hie frådich allent erfiërt.
Af senge Räcke sprängt sä af,
und sätzt sich gemätlich draf.
Äs der Flass ierscht gånz passiert,
dro em hiemenza marschiert.
Well de Katz hecher uch schneler sprängt,
et är mät Leichtiget gelängt
datt sä ze ierscht uku wor derhiem,
speter kåm dro der Hangd ellien.
Schniël leff se zer Härrän änt Hous.
Ous dem Mell nitt se erous,
den Räng, dåt ålt, dåt gat Stäck,
dåt äne bruecht hatt vill Gläck.
Dro liëcht sä en än äre Schieß.
De Frää sich ze bedånke wieß.
Se striechelt är zuert iwwert Hieft
und se ständich norr nooch liewt.
Se läwt wä är iejä Kängd är Katz.
Und se gitt är ennen Schmatz.
Sä sål genach zem Friëßen hun,
uch allent wat sä wäll bekunn!
Dese Virsatz måcht sä gånz klor;
der Mån uch ärer Mienung wor.
Den Hangd sä gor net erwehnt.
Wo blëiwt hie norr? Et äs schi spet!
No er Zekt hie dro ändlich uch kitt.
Mäd uch struppich hä hie stieht.
Se Fel wor nooch gånz patsch nass
vum Schwämmen durch den Flass.
Wä de Frää än desem Zastånd än sekt,
„wat dit se dro, Ir gat Lekt !
Se feht garschtich ze schimpfen un,
well hie net geduecht häw drun,
der Katz hälfen den Räng ze säcken.
„Ta wuelt dich läwer verdräcken?
„Soo as, wo bäst ta si long bliwwen?
Wo huest te dich erämm gedriwwen?”
Wä en foul Kärl ta dich benisst,
dervir ta vu mir na ient bekisst.
Und sä wuel äm Ärnst än schloon,
gekrinkt, wäll hie glech gohn.
De Katz um Iwen låt do ä Rah.
Et äs wuerm, är Uuģe sen za.
Se huet jo allent mätgehirt,
gesoot awwer niche Wiert.
Wä der Hangd hirt är Schnurren,
feht hie lockt un ze knurren.
Seng Enttëischung wor sihr griß,
hie enzt gewäss et na wieß:
„Na huet de Katz dich jo bedrijen,
näst huet sä gesoot, norr geschwijen.
Dåt äs net hiesch wat sä sich liest.
Frängdscheft em dåt net hießt!“
Sä hu sich dersänkt fir äng getrännt,
sen uch hekt niche Frängd.
Ous dem Wiëch sä sich ängde gohn,
well se sich net kenne verstohn.
„Wä Hangd uch Katz“
Woräm der Härr Kekesch net mi än de Kirch giht!
vun
Otto Piringer
"Schärhibesker" Härmestadt 1921
Än er Gemin, dertif vum Zäkesch
Wunt der Gebour, mät Nume Kekesch.
Di hat en Stämm, dä vum Geläter
Sälwst afwäkt noch de Kircheväter.
Det Sänge måcht em, wel`t em låt,
Glat än der Kirch, en sir griß Fråd.
Elin det Sängen måcht uch mäd,
Erbat et mer uch det Gemät.
Äm dåt meß em uch zeklich riesten,
Wonn emest prädicht, äs`t um biesten.
Dänn stand der Farr af`m Prädichstahl
Frängd Kekesch än den Schlof verfal.
Wonn dånn de Prädich wedder ous,
De Orjel ästämmt mät Gebrous,
Erwacht uch Kekesch någestärkt
Und stämmt än, dat et jeder märkt
Det „Unsern Ausgang segne Gott!“
Dno nåm hie sengen briden Hott
Und geng befridicht wedder himen,
Gesangd erwacht vu Schlof uch Drimen.
`Si hald hie`t na schin munch en Johr,
Der Nopper kåm em wangderbor,
Bäs hie det Noppen ist bezuelt.
Der Kanter Chrästel äs dru schuld.
Ist, wä der Kekesch wedder schleff,
Der Farr zer Boß de Sile reff,
Schlecht sich der Chrästel än de Ned
Måcht ous dem Kekesch se Gespet.
Hi sängt äm hemlich än det Ihr:
„Unsern Ausgang“ detlich vor.
Der Kekesch dinkt äm Drūm dertiff
De Prädich äs na schin veriff
Und uch de Orjel wedder klängt
Und de Gemin schin wedder sängt.
Äm dåt fällt hie mät voller Stämm
Mät „segne Gott“ – af imol än.
Und git na Brast, wä hie gewunnt.
Der Chrästel zecht – hie recht de Lunt. –
Der Farr hält än – sekt af`t Geläter
Erfert sen afist de Gemäter.
E jeder dinkt: Et brät! Et brät!
Na sät nor dat er oußen zäht!
Doch båld beraicht sich allent wedder
Et liecht sich melich det Gezedder.
Und iwerm Kekesch, di do berlt,
De gånz Kirch sich vir lache scherlt.
Der Kekesch, wä e za sich kirt,
di schumt sich bänoh än de Jerd.
Und stermt no oußen kurz entschluessen,
Hie äs, als häf em en beguessen.
Båld awer lacht em äm Gespet:
„Der Kekesch huet ze fräh gekreht!“
vun
Otto Piringer
"Schärhibesker" Härmestadt 1921
Än er Gemin, dertif vum Zäkesch
Wunt der Gebour, mät Nume Kekesch.
Di hat en Stämm, dä vum Geläter
Sälwst afwäkt noch de Kircheväter.
Det Sänge måcht em, wel`t em låt,
Glat än der Kirch, en sir griß Fråd.
Elin det Sängen måcht uch mäd,
Erbat et mer uch det Gemät.
Äm dåt meß em uch zeklich riesten,
Wonn emest prädicht, äs`t um biesten.
Dänn stand der Farr af`m Prädichstahl
Frängd Kekesch än den Schlof verfal.
Wonn dånn de Prädich wedder ous,
De Orjel ästämmt mät Gebrous,
Erwacht uch Kekesch någestärkt
Und stämmt än, dat et jeder märkt
Det „Unsern Ausgang segne Gott!“
Dno nåm hie sengen briden Hott
Und geng befridicht wedder himen,
Gesangd erwacht vu Schlof uch Drimen.
`Si hald hie`t na schin munch en Johr,
Der Nopper kåm em wangderbor,
Bäs hie det Noppen ist bezuelt.
Der Kanter Chrästel äs dru schuld.
Ist, wä der Kekesch wedder schleff,
Der Farr zer Boß de Sile reff,
Schlecht sich der Chrästel än de Ned
Måcht ous dem Kekesch se Gespet.
Hi sängt äm hemlich än det Ihr:
„Unsern Ausgang“ detlich vor.
Der Kekesch dinkt äm Drūm dertiff
De Prädich äs na schin veriff
Und uch de Orjel wedder klängt
Und de Gemin schin wedder sängt.
Äm dåt fällt hie mät voller Stämm
Mät „segne Gott“ – af imol än.
Und git na Brast, wä hie gewunnt.
Der Chrästel zecht – hie recht de Lunt. –
Der Farr hält än – sekt af`t Geläter
Erfert sen afist de Gemäter.
E jeder dinkt: Et brät! Et brät!
Na sät nor dat er oußen zäht!
Doch båld beraicht sich allent wedder
Et liecht sich melich det Gezedder.
Und iwerm Kekesch, di do berlt,
De gånz Kirch sich vir lache scherlt.
Der Kekesch, wä e za sich kirt,
di schumt sich bänoh än de Jerd.
Und stermt no oußen kurz entschluessen,
Hie äs, als häf em en beguessen.
Båld awer lacht em äm Gespet:
„Der Kekesch huet ze fräh gekreht!“
De Blommekennengän
Et wor emol vir ville, ville Johren, da wulen de Blommen uch gärn en Kennengän hun.
Awwer wie sål na är Kennengän wärden? Un em hiesche Sommerdåch sål em na bestämmen, wie än Zakonft Kennengän se sål.
Nooch däkt der fräsch Morjendaa de Blemmcher feng kähl za. Wä awwer de Sannestrohlen zuert und wuerm iwwer är Hieftcher strieften, dro se guer ous dem Schlof wach worden. Se hiëwen na är Hieftcher än de Hih, und roffen sich „Gade Morjen!“ za. E jed Blomm wieß, datt hekt deser griß Dåch äs. Ändlich wid na är Kennengän gewiëhlt! Ien no der åndern wid sich e jed Blomm virställen.
De ierscht wor de Sanneblomm. Sä soot:
„Ech mecht gärn Kennengän sen! Säht norr, wä grued uch wä griß ech bän, und wä me Gesicht de gånzen Dåch ängden hiesch strohlt! Ech uch de Sann, mir erfällen de Härzen vun alle Mänschen mät Sannescheng. Und dåt måcht se sihr frih.
Allen hiren är afmärksem za und alle sen uch der sälwen Mienung.
Na kitt de Tulp un de Rend. Se ergrëift det Wiert und soot mät iwwerzejender Stämm:
„Ech bän zwor net esi griß; ech bän awwer vill zuerter uch farwijer und net iefach norr giël wä de Sanneblomm et äs.
Me Farwepruecht erfråt det Uch vum Mänschen. Wonn ech blähn, donn äs det Frähjohr äm Lånd schin ukunn und alle frå sich.
Vill ånder Frähjohrsblemmcher, wä de Schniegleeckelcher, de Narzissen, de Hyazinthen, de Tausendschöncher, de Garliesen und wä se alle guer hießen, ställe sich uch vir. Ow griß odder klien, e jed Blomm äs jo af är Uert hiesch. Äm dåt äs et net leicht, sich ze entschieden.
Hirt norr, wat det Vålchen na soot:
Ech bän zwor sihr zuert uch klien, awwer menge gaden Duft hun alle Lekt gärn. Cha, uch meng hemmelbloo Kliedchen, dåt ech droon, gefällt jedem sihr gat.
Sigor J. W. Goethe huet fir as Klennen dett Gedichtchen geschriwwen:
Gefunden
Ich ging im Walde
So für mich hin,
Und nichts zu suchen
Das war mein Sinn.
Im Schatten sah ich
ein Blühmchen stehn.
Wie Sterne leuchtend,
Wie Äuglein schön.
Ich wollt es brechen,
Da sagt es fein.
Soll ich zum Welken
Geboren sein?
Ich grub’s mit allen
Den würzlein aus.
Zum Garten trug ich’s
Am hübschen Haus.
Und pflanzt es wieder
Am stillen Ort,
Nun zweigt es immer
Und blüht so fort.
Dåt äs wärlich det Hescht fir as klinzich Blemmcher, datt der Mån seng läw Frää sigor mät as Klennen verglecht.
Dåt hießt, datt mir Schatzijen äm uch sihr gat gefallen und datt hie sich jo uch äm as bemäht.
Jed Blomm, ow griß odder klien, allen, dä et af der Iërd norr gitt, ställe sich wekter vir; ien no der åndern.
Et word spet und de Blommen hadden noch ängden net beschlesse kennen, wie är Kennengän se sål.
De Sann schien ängden häller af de Blommen erouwer. Et wor e gånz besangder Lächt, dåt sich iwwerål briet gemåcht hatt, glatt wä de Ris ze Wiert ku sul.
En härrlich Duft hatt sich iwwerål verbriet, esi ugenehm und esi gat, datt alle Blomme sich verwangdert ugesähn hadden. Dåt wor wä e Wangder!
Är Bläht, vun esi hiescher Form uch iemolich strohlender Farw, hatt guer esi begiestert, datt sä mienten:
„De Ris äs de Hescht vun as allen!“ Nichen ånder huet esi ien äddel uch hiesch Ousstrohlung wä sä! Wä verzuuwert bewangderten allen dett Konstwärk der Natur.
Norr af iest roffen alle wä ous ennem Mell:
„Ta läw Ris, så ta as Kennengän! Ta bäst de aller hescht und duftest härrlich! Ta ellien verdähnst et as Kennengän ze sen!
Ta sålt det Symbol fir Läw zwäschen Mån uch Frää sen und et uch fir ängde blëiwen. Dersänkt schinkt e jed Mån senger Frää hiesch Risen.
Alle Blommen måchten na en griße Kries, und se nåhmen är Kennengän än de Mättend. Dro fengen guer un ze dånzen. Dett wor der hescht Blommendånz, diën em äkest af deser Wis gesähn huet. De Sann, dä hatt uch zagesähen, und zwänkert änen lastich za; de Vijjelcher tschirpsten är Liedcher esi lokt sä norr kangden. Uch der Wängd fråt sich na fir der Ris. Hie bleest esi stark, datt de Blädder vun de Biemen melodisch rouschten uch glech den heschten Blädderdånz der fräsch gewiëlten Kennengän virziechten.
De Ris hatt deff ergräffen zagehirt uch stamm zagesähn. Se leechelt allen gläcklich za. Sä wor äverstånden härammen de Kennengän aller Blommen ze sen.
Bäs hekt äs sä et uch bliwwen.
Fir de Ris nooch dett hiesch Gedichtchen:
Flammende Rose,
Zierde der Erden,
Bezaubernde Pracht!
Augen, die deine
Vortrefflichkeit sehen,
Müssten vor Anmut erstaunet
Gestehen,
Dass dich ein göttlicher
Finger gemacht.
Barthold Heinrich Brockes
Et wor emol vir ville, ville Johren, da wulen de Blommen uch gärn en Kennengän hun.
Awwer wie sål na är Kennengän wärden? Un em hiesche Sommerdåch sål em na bestämmen, wie än Zakonft Kennengän se sål.
Nooch däkt der fräsch Morjendaa de Blemmcher feng kähl za. Wä awwer de Sannestrohlen zuert und wuerm iwwer är Hieftcher strieften, dro se guer ous dem Schlof wach worden. Se hiëwen na är Hieftcher än de Hih, und roffen sich „Gade Morjen!“ za. E jed Blomm wieß, datt hekt deser griß Dåch äs. Ändlich wid na är Kennengän gewiëhlt! Ien no der åndern wid sich e jed Blomm virställen.
De ierscht wor de Sanneblomm. Sä soot:
„Ech mecht gärn Kennengän sen! Säht norr, wä grued uch wä griß ech bän, und wä me Gesicht de gånzen Dåch ängden hiesch strohlt! Ech uch de Sann, mir erfällen de Härzen vun alle Mänschen mät Sannescheng. Und dåt måcht se sihr frih.
Allen hiren är afmärksem za und alle sen uch der sälwen Mienung.
Na kitt de Tulp un de Rend. Se ergrëift det Wiert und soot mät iwwerzejender Stämm:
„Ech bän zwor net esi griß; ech bän awwer vill zuerter uch farwijer und net iefach norr giël wä de Sanneblomm et äs.
Me Farwepruecht erfråt det Uch vum Mänschen. Wonn ech blähn, donn äs det Frähjohr äm Lånd schin ukunn und alle frå sich.
Vill ånder Frähjohrsblemmcher, wä de Schniegleeckelcher, de Narzissen, de Hyazinthen, de Tausendschöncher, de Garliesen und wä se alle guer hießen, ställe sich uch vir. Ow griß odder klien, e jed Blomm äs jo af är Uert hiesch. Äm dåt äs et net leicht, sich ze entschieden.
Hirt norr, wat det Vålchen na soot:
Ech bän zwor sihr zuert uch klien, awwer menge gaden Duft hun alle Lekt gärn. Cha, uch meng hemmelbloo Kliedchen, dåt ech droon, gefällt jedem sihr gat.
Sigor J. W. Goethe huet fir as Klennen dett Gedichtchen geschriwwen:
Gefunden
Ich ging im Walde
So für mich hin,
Und nichts zu suchen
Das war mein Sinn.
Im Schatten sah ich
ein Blühmchen stehn.
Wie Sterne leuchtend,
Wie Äuglein schön.
Ich wollt es brechen,
Da sagt es fein.
Soll ich zum Welken
Geboren sein?
Ich grub’s mit allen
Den würzlein aus.
Zum Garten trug ich’s
Am hübschen Haus.
Und pflanzt es wieder
Am stillen Ort,
Nun zweigt es immer
Und blüht so fort.
Dåt äs wärlich det Hescht fir as klinzich Blemmcher, datt der Mån seng läw Frää sigor mät as Klennen verglecht.
Dåt hießt, datt mir Schatzijen äm uch sihr gat gefallen und datt hie sich jo uch äm as bemäht.
Jed Blomm, ow griß odder klien, allen, dä et af der Iërd norr gitt, ställe sich wekter vir; ien no der åndern.
Et word spet und de Blommen hadden noch ängden net beschlesse kennen, wie är Kennengän se sål.
De Sann schien ängden häller af de Blommen erouwer. Et wor e gånz besangder Lächt, dåt sich iwwerål briet gemåcht hatt, glatt wä de Ris ze Wiert ku sul.
En härrlich Duft hatt sich iwwerål verbriet, esi ugenehm und esi gat, datt alle Blomme sich verwangdert ugesähn hadden. Dåt wor wä e Wangder!
Är Bläht, vun esi hiescher Form uch iemolich strohlender Farw, hatt guer esi begiestert, datt sä mienten:
„De Ris äs de Hescht vun as allen!“ Nichen ånder huet esi ien äddel uch hiesch Ousstrohlung wä sä! Wä verzuuwert bewangderten allen dett Konstwärk der Natur.
Norr af iest roffen alle wä ous ennem Mell:
„Ta läw Ris, så ta as Kennengän! Ta bäst de aller hescht und duftest härrlich! Ta ellien verdähnst et as Kennengän ze sen!
Ta sålt det Symbol fir Läw zwäschen Mån uch Frää sen und et uch fir ängde blëiwen. Dersänkt schinkt e jed Mån senger Frää hiesch Risen.
Alle Blommen måchten na en griße Kries, und se nåhmen är Kennengän än de Mättend. Dro fengen guer un ze dånzen. Dett wor der hescht Blommendånz, diën em äkest af deser Wis gesähn huet. De Sann, dä hatt uch zagesähen, und zwänkert änen lastich za; de Vijjelcher tschirpsten är Liedcher esi lokt sä norr kangden. Uch der Wängd fråt sich na fir der Ris. Hie bleest esi stark, datt de Blädder vun de Biemen melodisch rouschten uch glech den heschten Blädderdånz der fräsch gewiëlten Kennengän virziechten.
De Ris hatt deff ergräffen zagehirt uch stamm zagesähn. Se leechelt allen gläcklich za. Sä wor äverstånden härammen de Kennengän aller Blommen ze sen.
Bäs hekt äs sä et uch bliwwen.
Fir de Ris nooch dett hiesch Gedichtchen:
Flammende Rose,
Zierde der Erden,
Bezaubernde Pracht!
Augen, die deine
Vortrefflichkeit sehen,
Müssten vor Anmut erstaunet
Gestehen,
Dass dich ein göttlicher
Finger gemacht.
Barthold Heinrich Brockes
Um Beiträge zu verfassen, müssen Sie sich kostenlos registrieren bzw. einloggen.
