Fabeln af saksesch

Um Beiträge zu verfassen, müssen Sie sich kostenlos registrieren bzw. einloggen.

getkiss
schrieb am 13.10.2008, 11:04 Uhr
hein schrieb: Meng Froch: Git et det Wïert "Wåld" äm Såchseschen än irjendenem Dialekt? As et net der "Bäsch?"
det Wiert es detsch, hein. Ech denke der "Bäsch" es de detsche "Busch"?
pedimed
schrieb am 13.10.2008, 16:14 Uhr
Den Jangenwaold git en än Härmestadt.Alsi wird det wiurt uch äm saxeschen benatzt, nor net esi oft wä den Bäsch. Awer än Australien git et derfiur den Busch als Bäsch.Et äs alsi uch en lokal Gebreoch vun den Wiirtern än easerer Sproch. Natiirlich uch äm Detschen.mfG!
hein
schrieb am 13.10.2008, 17:33 Uhr
@ pedimed, martha
Ech bedunken mech für de Komentarer.
Mir rïeden Sachsesch än der Famili, åwer as Kengd hun, uch won se vun den Grïßäldern zwïn verschiedän Dialekter hïren, dennich vill Wïerter net mätbekun. Noalich schmiss sich as Zweter ewech für Lachen am det Wïert "Påtzkukurutz"...
Martha
schrieb am 25.10.2008, 09:53 Uhr
De Douf uch de Omes
Un ennem hiißen Sommerdooch fluch än durschtich Douf un e klin Bēchelchen. Sä hiirt dät Wasser liis riiseln, wått ären Durscht nor noch gresser måcht. Äm dåt håt sä är Hiiftchen owen geniicht uch ären Schnuewel än det klōr Wasser gehålden. Hastich schläckt sä na vun dem kählen Wasser.
Nor afist hält sä ställ. Sä sekt, wä en Omes sihr schniël mät ären klinzijen Fesskern strampelt uch sech verzwëïfelt bemäht ous dem Wasser wedder un Lånd ze paddeln.
De Douf iwerliëcht net long, sä knëckt ennen däcken, longen Grasstënjel ōf , uch schmëïßt en der Omes zå. Flink uch geschëckt kruch dä åf den Halm uch krabbelt äsi iwer dä Bräck ,dä inzich uch ellin sä retten kanjt , un Land.
De Douf brummelt zefriden, zurpt noch e wennich Wasser uch sannt sech dro åf ennem däcken, dreejen Åst, den der Blätz vun ennem mächtijen Būm ōfgespålden håt und dii na nō um Bach gelïëje äs.
En jang Gang dī wor barbess durch dä Wis zem Wasser erungetapscht kunn mat Pfeil und Bogen, den hi sälwest geschnitzt håt. Wä hī na dä Douf sekt, do sen senj Ugen vir Froad åfgeblätzt. „Gebrōden Douwen, dått hun ech um läwsten“, lacht hī uch sponnt gånz siegesbewaßt senjen Bïujen.
Dä Omes krūch schniël iwer senjen Foss uch bëïßt än emōl dått et än sihr zwickt. Sä wōr stark biis iwer des anerhihrt Owsicht vun dem Gangen, ären Hälfer än dem hiischen Feddernklīd na iifach erschëssen ze wällen.
Der Nästnatz zuckt zesummen und schliit mät senjer Hand kräftich no dem Iweltäter.
Det klatschä Gerëïsch håt dä Douf ous ären sannijen Drīmen åfgewäckt. Erfehrt flūch sä schniël devun.
Vir lokter Froad, dått sä ärem Liëwensretter dunken kanjt, bëïßt dä Omes na noch emōl kräftich zå uch äs dro zefriden uch gāt åfgelocht än ennnen Maulwurfshäffel gekrochen.
Martha
schrieb am 17.11.2008, 19:04 Uhr

Opfer un Hermes

En Wånderer huet īst dem Gott Hermes versprochen, falls hī äst fängden sīl, dro wed hī äm de Hälft dervun gin. Īnmōl hat hī enen Sack gefangden. He wor sich sächer, dått Sälwermünzen dertän wären. Et woren awer nor Datteln uch Måndeln. Na hat hī des alle åfgegessen. Do liëjt hī de Schōlen der Datteln uch de Kärn der Mandeln åf den Altar. Derbä sot hī: „Ech hun ech det Äißer uch det Änner gegin und äsi meng Versprechen gehålden.“

Nor en Getzkroģen wed esiäst mochen.

Em siel andern norr esi behåndeln, wä em sälwest uch behåndelt werden meecht.

Des Fabel vu Aesop word äm Ethikangderricht der 7.-ten Klass noerzåålt.
De Mous uch der Krådder


En Mous hat emōl mät em Krådder Frängdscheft geschlossen. Se kangt jo net ahnen, dått dåt en griß Fehler wōr. dīe sä noch ent Verdärwen brängen widd.
Äm wat uch wäsi widd em glech erfohren.
Un enäm hischen Dåch hat se den Krådder zem Essen engeladen.
Der Krådder awer bängt den Foss der Mous un sengen ijänen un, und dro irscht gängen se allebid un enän Īrt, wo et vill gāt Sachen zem fressen gåf. Der Krådder hat na hä sengen Hanger geställt, und dro beschlossen, de Mous, well hī se äm er gāt Liëwen, dåt se äng schīn gehuët hat, beneegt, na ze verdärwen.
Båld kåmen se na un den Rånd ennes Siis. Na zuch hī se änt def Wasser.
De agläcklich Mous mosst na äm Wasser ämkunn; se wōr erdranken. Na äs se åf dem Sii,eräm geschwammen, un den Foss vum Krådder ugebangden. En Falke
hat awer mät sengen scharfen Ugen dä Mous gesähn und hat sich äm Sturzflug eruëwer gelossen uch se na mät sengen Krallen gepackt.

Der Krådder diër kangt sich net frå mochen, trotz gresster Ūsträngung. Dro num der Falke en mät sich, hii en de Läft, wo hī īrscht de Mous, end nohēr än sälwest gefressen huët.

Die Maus und der Frosch – Fabel von Aesop - übersetzt

Martha
schrieb am 10.12.2008, 19:31 Uhr (am 11.12.2008, 17:10 Uhr geändert).
Der Fuss uch de Bildsäule

Der Fuss diht sech hīsch un, denn hekt huet hie uch äst Besangderet vir. Mät grißen Schretten geng hie än de Weerkäsch vun enem Beldhaher. Dä wor vol vun den verschiedensten Konstwerken. Sä woren imolij, ous dem heschten Marmeln gehahn uch sihr hisch geårbert, Hie såch sich åfmerksêm äm. Vun äsi vil Schīnhīt uch kenstlerischer Perfektion wor hie gånz iwerwälticht. Dro bliew hie vir ener Bildsäule länger stohn. Dä hat em besangders gāt gefallen. Sä wor sihr hisch gearbërt.
Åwer wä hie sä na åfmerksem betrochtet huet, drod stëllt hie fest, dått än ärem Gesicht net det gerängst Ziechen vun Liëwen odder Verstand ze sähen wor.
„Oh“, räft hie, wä schued, dått äsi en hisch Hīft nichen Hërn huet.“
Enttäischt geng der Fuss eweech.
Cha, dōt äs na mōl schi wohr; Dä Beldeng des Giestes gīt īrscht der Schinhīt des Körpers enen Wiërt.

No Aesop af sachsesch
Martha
schrieb am 11.12.2008, 19:36 Uhr
Der Biër

Wor gihst tea, Gevadder Biër? sot der Wulf zem Biëren, dier grood åf Wånderscheft wor.
„Ech säcken mer en ander Wuneng“ åntwert hie.
„Tea huest awer än hiisch gerähmich Höhle, äm wat verlässt tea sä?“
„ Der Liew huet Uspräch åf dêsälw gemåcht uch hie äs bäs zem Senat der Gedärer gegången.
„Tea häwst dech gorr net ze onjstijen gebråcht, tea worst jo äm Riecht.
„Wunn teå ken den Kenneng klost, dro äs jeed Såch angerecht, Gëvadder Wuelf.

vun Novalis - änt sachsesch iwersätzt
Martha
schrieb am 10.01.2009, 10:06 Uhr
Det Storchenlånd

En Riesender, dier håt sich iist än enem uewgeliëjenem Dol vererrt .Dō wōr nichen ånder Stämm ze hieren, als quakä Frësch.Hie kånjt nemih wegter; iwerål wōr nōr Sumpf. Bevīr hie nana wedder zeräck geng, frocht hie dennich enen Kradder, äm wat et hä ze Lånd, iwerål alles quaken wed. Åf dåt erweddert der Kradder:
„Ås gläcklich Lånd äs, äsi wä niche ånderet bäs än seng hängderscht Wënkel fir åsen
Gott aegericht uch organisiert.
„Und wie äs na ījäntlich eejer Gott?“ sōt der Fremd. Der Kradder åntfert em dråf:“Der Storch“.
Vun Pestalozzi
Martha
schrieb am 13.01.2009, 21:47 Uhr (am 14.01.2009, 06:41 Uhr geändert).
De Īch uch det Schweng

En gefräßich Schweng kåm äng weder ze enner hīhen Īch und fråß sich mät den
eruëf gefållenen Īchëln jeedesmōl gāt sått. Nå wōr et esi färr kunn, dått et äng fätt uch fätter geworden wor. Dånk der vill Īcheln, dä et äsi gierich gefressen håt, kangt em et vun enem gemiesten Schweng net mih angderschieden. Wonn et en Īchel zerbässen håt, drō verschlåckt et schīn en ånder ellīn mät dem Ūch.
De Īch kangt dåt net lenger mih usäen, doräm moßt sä na dennich äst mochen.
„ Andånkboret Vieh,“ reef endlich der Ichbūm eruëw.“ Tea frässt vun mengen Früchten ohne uch nōr ennen īnzijen dankboren Bläck ze mir en de Hecht ze richten.
Det Schweng hält en Ujenbläck ställ uch grunzt zer Åntfert:“ Meng dankbor Bläck, dä weden net ausblëiwe, won ech nōr wässt, dått tea deng Īcheln wejen mir häwst fållen lossen.

Vun G. E. Lessing

Det Roß uch der Stier

Åf ennem fëirijen Roß kåm en drafgängerisch Gangelchen verbä gefliejen. Dro reef en wäld Stier dem Roß zå:“ Dåt äs dich en Schånd! Vun ennem klenen Gangen wed ech mech net regären lossen.!“
„Åwer ech“, åntfert äm det Roß. „ Wåt fir en Iehr sil mer dåt brengen, ennen Gangen uëw ze schmeïßen?“

Von G. E. Lessing

Martha
schrieb am 21.01.2009, 19:12 Uhr (am 21.01.2009, 23:48 Uhr geändert).
Der Adler uch der Fuss
vun Aesop

En Adler hat senjen Horst åf en griß Īch gebaht uch der Fuss hat angden uch un der sälwen Īch senj Loch. Et schin äsi, wä wunn des Noberscheft dä biden schär ze gaden Frängden häw warden lossen. Awer ach, wä wōr sä doch guer net åfrichtich!
Wä der Fuss na iist un ennem Owend åf Ruw ausgegangen wōr, tråf et sich glatt äsi, dått un desem Dåch der Adler uch senj Jangen fåsten moßten, well der Adler nichen Beute gemocht hat. Der Hanger wor äsi griß dått hī na gedocht hat: „Na hiërt de Frängdscheft awer åf. Ech kan nemih dråf Räcksicht nin“ Hī schmïß sich åf de klïn Fissker, nåm se än senj Krallen und flūch mät änen åf sengen Näst. Dō hat hī se mät sengen Jangen ålle verschlangen; hm…. wä gåt hat dåt der gånzen Adlerfamilie geschmåckt! Kom wōr der Fuss na zeräck kunn, hat hī glech seng Jangen vermässt uch geahnt, dått ha äst Schräcklichet passiert sen mess.
Dått der Adler är Frängdscheft dermoßen verlëtzt hat, driwer wōr hī sihr verärjert.
Än sengem Schmārz hat hie iwer sengen Frängd arg geschimpft. Nana wōr dier senj ärjst Fånd geworden uch de Beschimpfungen nahmen niche mih Oint. Wä häw hī sich uch anderscht wä räche solle? Uch doräm huet hie de Götter ugefleht, se silen dōch den Adler sengen Ziërn ängem haert spieren lossen.
Råhich uch mät spaetelnär Mien, såch der Adler åf den erbätterten Fuss und hat guer net geahnt, dått hī na sihr båld de verdäent Strōf bekunn wed.
En der Noberscheft wōr na en Fër. Dō opferten de Legt ous der Gemin ären Göttern. Na worden de Därmer vun den geopferten Gedärern ugezangen. Glech kam der Adler erun geflijen, hat sich en Stäck, no senger Gewunnhït halt, genun, uch hat et än senj Näst gedrohn. Gemärkt hat hī net, dått en Stäck vun der glähenden Eesch un dem Stäckchen hëen gebliewen wōr; seng Genäst hat bald Föer gefangen. Well awer än der Noocht en hēftich Sturm getuëwt hat, wōr seng Näst bald vun den Flammen erfasst uch gånz verbräet; seng hålw gebrodä Jangen wōren uëwe gefallen end der Fuss fråss se na vir den Ūġen des Adlers mät gresstem Appetit åf.

Jedem Verbrecher wird senj Lihn
Martha
schrieb am 03.02.2009, 19:16 Uhr
Zwe Frängd uch en Biër

Zwe Frängd hadden sich geschwiëren, än jeedem Fall, enner fir den åndern troa bä ze stōn; Froad uch Lied gejensätich ze dielen. Sä gåwen sich de Hånd und besiejëlten zefriden na ållebid är Versprechen. Drō gengen se åf Wånderschaft.
Ohne ze wällen, kåmen se na un ennen arch schmōlen Wiëch äm Bäsch. Dō awer kåm änen en Biër entken. Ze zweet wēren se villet stārk genach gewiëst gejen den Biëren u ze kunn und häwen än mät veriinten Kräften bezwängen kennen. Well dem ennen senj Liëwen awer ze läw wōr, hat hī na schniël vergessen, wåt hī senjem Frängd versprōchen hat. Hī less än ellin stohn und kruch verdaddert åf ennen Būm.
Wä der ånder sich na verlossen såch, hat hī kom noch Zet, sich åf de Iërd ze schmeïßen end sich did ze ställen. Hī hat dåt emōl gehīrt, dåt dem Biëren nichen did Mänsch schmacken wed.
Der Biër kåm na erun; hī beläckt diëm dō låendä zeīrscht senj Īren, drodän hoppt hī än mät senjem schräckliche Biëremell en poor mōl eräm. Gemächlich äs hī drō „Gott så Dånk“ åf senjem Wiëch wekter getrābt, well hī gedoocht hat, dått dō en Dider gelåt weer.
Wä de Gefohr na verif wōr, kåm diër vum Bum eruëw gekroche und frēcht senjen Fränjd, wåt der Biër äm na änt Ihr gepespert häw.
Dråf sōt der ånder ken än:“ Hī huët mer äst gesōt, dåt wärlech wōr äs. Nor schuëd, dått ech dåt net fräer schī gewasst hun.

Vun Aesop


Loss dech net mät Menschen än, dä är Frängd än der Nit verlossen.
Martha
schrieb am 12.02.2009, 20:01 Uhr
Der Iesel

En Iesel wōr mät Sålz beladen. Hī kåm un ennen Bach, sturkelt uch feāl änt Wasser. Wä hī na wedder åfgestånde wōr, merkt hī, dått seng Låst äm villet leichter worde wōr; well e griß Dīl vum Salz geschmålze wōr. Dåt hat hī sich voller Froad na gāt gemerkt, end wä hī na spēter wedder senjes Wiëjes kåm, uch dett mōl mät Buedschwämm beladen wōr, less hī sich uefsichtlich änt Wasser nedder. Hī hofft na, dått senj Låst, äsi wä dett vīricht mōl jo uch, na leichter wed. Åwwer de Schwämm sen durch det Wasser, mät dem se sich vōl gesiejen hadden, äsi schwēr geworden, dått der uerem Iesel nemmi åfstōhn kangt uch angder der schwēren Last erdränken mosst.

Håndel näkest wä en Iesel.
Martha
schrieb am 22.03.2009, 11:22 Uhr (am 23.03.2009, 11:12 Uhr geändert).
Der Fuss uch der Biër

Der Fuss uch der Biër hadde imol ganz grißen Durscht. Na sot der Fuss ken den Biëren:“ Ech wiß ennen Käller mät sihr gadem Weng. Wonn ta uch wällst, esi gohn mer dor; awwer irscht wonn de Owenddämmereng hä äs, und hielen ås en.
Dem Biëren wor dåt gåånz riëcht. Wä et na Owend geworde wor, sen dä zwe wärlech dor gegången. Damols awwer hat uch der Biër noch ennen lenkeren Schwånz als der Fuss gehuet. Äm wat sul hie en uch net hun, wor hie jo vil greßer uch stärker wä der Fuss.!
„Gevadder, Ihr sed stark!“ sot der Fuss. Lot den Schwånz zem Källerfenster eruëf heen, dro klemmen ech de Spätzt fest änt Loch vum Lejäln än, und Er zeet det Lejäln
erous.!“ Esi wor et uch passiert; wä na der Fuss färtich wor, ref hie:
„ Na wort bäs ech erous kunn, demät ech uch zähn hälfe kån.“ Donn äs hie schniel erous gesprangen.
„ Na, zäht, wat er norr kennt, Gevadder!“
Der Biër zuch und zuch, dått äm der Odem ousgeng, doch wor det Källerfenster ze klinzich. Det Lejäln bliw stechen. Na hat der Biër awwer esi stark um Lejäln geziejen, dått de Mouer durch broche wor. Dåt awwer gåw esi en stark Gerumpel, dått der Wirt erwacht wor. Hie sekt oussen. Glech reft hie seng Lekt zesummen; dä kåmen mät Stangen uch longen Stäcken erbä, und lefen hängder dem Biëren uch dem Fuss.Des woren na awwer schin äm Feeld. Virn lef der Fuss uch hängder äm der Biër mät dem Lejäln Weng um Schwånz. Wä hie na iwwer ennen Gruewen sprängen mosst, feal det schwer Lejäln uëwen uch hat äm en Stäck Schwånz ow gerässen.
Dennich wor hie awwer frih, dått hie sengen Verfoljärn entkunn kånjt.
Dersänkt huet der Biër norr noch ennen stampijen Schwånz.
Martha
schrieb am 30.04.2009, 21:37 Uhr

Det Fisi uch det Liewi

Wä na der Zafall et esi wäll, treefen sech un äm hischen Dåch zwo Fräen. Dä ien wor de Frä vum Fuss. Sä wor det Fisi. De ånder, dä wor dä Frä vum Liewen. Ech gliewen dä hess Liewi, wonn ech dåt na uch gat wiß. Na, af jeden Fall let sich det Fisi, dåt vil vun sech sälwer hält, änt Geriët mät dem Liewi än. Det Fisi äs schin anjem stulz af seng griß Fruchtbärket.
Nana feng et un ze späteln iwer det Liewi uch sot kën et:
„Tea brängst jedmol e ienzich Janget zer Wält. Ech awer hun ängden mih Klenen afist. Draf wor et wedder sihr stulz.
Dro sot äm det Liewi mät gorr spätzer Zang:
„Cha, dåt äs schin wohr. Ech brängen ängden norr ient zer Wält, awer dett ien, dåt äs en Liew.

Frå no Aesop
Martha
schrieb am 12.05.2009, 17:16 Uhr
Der Fuss lihrt den Wulef fäschen

Iwersatzt ous: “Sächsische Volksmärchen aus Siebenbürgen“

Un ennem hischen Dåch kåm der Wulef un der Wunneng vum Fuss verbä. Wedder hat hie sihr grißen Hanger. Na sekt hie, wä der Fuss vir senjer Dirr låt uch sech ennen Aal schmacken lesst.. Desen hatt hie vun den Fäschern gestihlen. Well hie den Wulef hat sähn kunn, uch, well die äsi ärjerlich wor, hat hie sech läwer schnel änt Hous verziejen. Der Wulef såch jo, dått hie äm näst udan kånjt uch freecht än frängdlich:
„Wat esst Er do, Gevadder“?
Ennen sihr gåden Aal“ sot der Fuchs, den ech mer gefången hun“
Na word det Hangergefähl bäm Wulef nooch vil gresser. Hie wasst wä gåt Fäsch schmacken kennen.
„ Ei, sot hie draf. „Wonn ech norr uch esi gat fäschen kanjt. Kennt Ihr mech net uch lihren?
„Gevadder, meer ech na schin wieß, datt em bä Ech åf nichen Dånk worden terf,, dänn dåt hun ech na schin wewelmol erfooren,; åwer bä menjer Trå, ech wed ech fäschen lihren. Uch Ihr silt essefelt Aale feen, dått Er long genach derfun häwt. Derfiir messt Er mer åwer schwieren, dått Er näst Lichtet viur huet.
„Si schwieren ech“ erweddert äm na der Wulef, bäm Uuch der danklen Noocht, dått Er durch mech nichen Lid erfåren solt.
Dro irscht kruuch der Fuss ous senjem Loch erous, uch fëhrt den Wuelf åf`t Eis, un ä Ställ, wo de Fäscher kurz derfir en Loch gehahn hadden.
„Lot na Ejären Schwanz här gåånz ännen heen, dro werden sich allmeelich vill Fäsch drun feen, åwer Er messt gånz rahich uch ställ hålden, bäs vill Fäsch
drun sen, sonst verjoocht er se jo.“
Der Wuelf dit na esi wä et än der Fuss gelihrt hat. Et wor åwer en sihr kålt Mondnoocht. Det Looch äm Eis wor båld zagefrieren. No er Zet froocht der Fuss: “Gevadder, huet er schin en poor gefången?
„Cha, ech fählen schin äst“
„Hålt norr ställ, Gevadder, dått se net eweech schwämmen“, sot der Fuss. Der Wuelf bliew gånz rahich, well hie en gåden Fong måchen wul.
No longer Zekt sot der Fuss wedder:
„Lot et na genach sen. Wåt wällt Er mät esi vill Fäsch måchen? Er wässt jo: “ Åll ze vil äs agesangd. Dro zuuch der Wuelf wåt hie norr kanjt. Uch hie froat sech well et esi schweer geng. Hie doocht, dått et esi vill Fäsch wären. Meer hie na uch anjem zuuch, seng Schwånz bliew feest dertän stechen.
„Ech wäll glech Hälf schaffen“, sot der Fuss uch lef schin derfuu. Hie mocht Huulzårbeder åf sich afmärksem. Wä se än sågen, leffen se hängder äm mät Stëcken uch Knäppeln. Der Fuss lieft åwer zem Wulef uch krëischt äm za, dått hie Hälf broocht häw, äm de vill Fäsch erous ze zähn.Dron äs hie schnel eweech geluufen.
Nana word der uerem Wulef vun allen Segten ugegräffen uch geschlon. Hie rëißt na mät aller Kraft, äsi stark hie norr kån, Endlich wor hie frå kunn, åwer senj Schwånz wor äm Eis zeräck bliwen.

Um Beiträge zu verfassen, müssen Sie sich kostenlos registrieren bzw. einloggen.