Munchmal wässen mir net äm as Begōwung,
Esi oder ähnlich mess et dem Bayer gegonge senj,
bevuer hia ze jodeln ugefongen huet----hun ech geduecht. Nea hun ech nohgeforscht.
Fuer esi musikalesch halt än de Wässenscheft net,
dått hia et vu sech salwest gelihrt häw.
Än enem Bericht hīsst et esi :
Zwien Chinesen hate sich ä Bayern äm Geberch verlūfen,
mat em Kofferradio.
Ener vun den zwänen, hat desen Radio än en Schlucht fålle lossen, draf krisch di under äm zea:
Holdudiladio du Rindvieh du holber Idiot.
Fabeln af saksesch
Um Beiträge zu verfassen, müssen Sie sich kostenlos registrieren bzw. einloggen.
Äm Härwestwängd.
Oder
Der Dråchen uch der Schmetterling
1. Äm Härwestwängd
Der Dråche fliuch gūnz hüi
um Schwūnz healt än e Kängd,
hecher kanjt hia net mih.
2. Ueremet Spēchhūlz,
krisch hia dohar stūlz
dem Schmetterling,
wot bäst tea fuer en Ding.
Tea flådderst anj eräm
3. Ech benedden dech net dräm.
Doch tea bäst voller Ned
Spechhūlz gäw et zea
dått wassen ålle Legd.
Åf dem Niveau bleiwst tea.
4. Nea reft der Päiperlek zeräck:
Wåt äs dåt fuer e Liawen
un der Schnear, dåt hīsst tea Gläck
Der Härwestwängd
mess dech dīrscht hiawen.
5. Ech beschnuppern wo ech wäll
Bleamen, froa åf Gottes Båddem,
tea bleiwst un ener Stall,
end hēest un deses Gangen Fåddem.
der Ijel:Päiperlek hīsst der Schmetterling åf letzebuergesch
Spiechhaulz hīsst e beä eas åf Roadaresch.
Vum Iwan Krylow stammt det Fabelchen
Det Andreé Collingnon huet et änt Letzebuergesch
veroarbet. Ba äm huet det Fabelchen den Tittel :
„En Draach“ äs ä Versform verfåsst
än 8 Jamben noh dem Reimschema :
a/a b/b
Dohar hun ech et änt Såksesch än deser Form iwersåtzt.
Kukt emol wi wor Iwan Krilow.
Iwan Krylows Fabeln waren zu Beginn seiner schriftstellerischen Arbeit recht frei von den Arbeiten Äsops und Jean de La Fontaine inspiriert. Dies war nur am Anfang seines Schaffens der Fall, sämtliche späteren Werke sind seine eigenen. Da er in der russischen Umgangssprache schrieb, die auch der einfache Mensch verstand, ist eine Reihe seiner Verse in Russland zu Sprichwörtern geworden.
Oder
Der Dråchen uch der Schmetterling
1. Äm Härwestwängd
Der Dråche fliuch gūnz hüi
um Schwūnz healt än e Kängd,
hecher kanjt hia net mih.
2. Ueremet Spēchhūlz,
krisch hia dohar stūlz
dem Schmetterling,
wot bäst tea fuer en Ding.
Tea flådderst anj eräm
3. Ech benedden dech net dräm.
Doch tea bäst voller Ned
Spechhūlz gäw et zea
dått wassen ålle Legd.
Åf dem Niveau bleiwst tea.
4. Nea reft der Päiperlek zeräck:
Wåt äs dåt fuer e Liawen
un der Schnear, dåt hīsst tea Gläck
Der Härwestwängd
mess dech dīrscht hiawen.
5. Ech beschnuppern wo ech wäll
Bleamen, froa åf Gottes Båddem,
tea bleiwst un ener Stall,
end hēest un deses Gangen Fåddem.
der Ijel:Päiperlek hīsst der Schmetterling åf letzebuergesch
Spiechhaulz hīsst e beä eas åf Roadaresch.
Vum Iwan Krylow stammt det Fabelchen
Det Andreé Collingnon huet et änt Letzebuergesch
veroarbet. Ba äm huet det Fabelchen den Tittel :
„En Draach“ äs ä Versform verfåsst
än 8 Jamben noh dem Reimschema :
a/a b/b
Dohar hun ech et änt Såksesch än deser Form iwersåtzt.
Kukt emol wi wor Iwan Krilow.
Iwan Krylows Fabeln waren zu Beginn seiner schriftstellerischen Arbeit recht frei von den Arbeiten Äsops und Jean de La Fontaine inspiriert. Dies war nur am Anfang seines Schaffens der Fall, sämtliche späteren Werke sind seine eigenen. Da er in der russischen Umgangssprache schrieb, die auch der einfache Mensch verstand, ist eine Reihe seiner Verse in Russland zu Sprichwörtern geworden.
De Venus uch det Katzken.
Ba de Venus kit e Katzken
end beschwērt sich:
Cupidon huet mer wih gedohn.
Huet mat dem Pfeil åf mech geschōssen
end huet mech trōfen :
Sänt dēs ban ech verläwt än en Menschen.
Hälf mer bitte, moch eos mir e Mēdchen.
Doch esi en hīschet
dått de Männer guer noh mir kucken.
Ech wäll åwer nar den enen
gewännen än dēn ech mech verkråcht hun.
O.K. Sprächt de Venus,
Ech mess jo Mätlīd hu mät dir, verläwtet Katzken.
Vun deser Stangd bäst tea
dåt heschest Mēdchen än denjer Stådt.
End glech zem īrschte Mol wa der Mensch
det Mēdchen ze Gesicht bekum,
kanjt hia ät netmih eos den Ugen lossen.
Hia lef am noh end verlongt at zer Fra.
Hie bekum at uch end sa worden matenunder gläcklich.
Wa sa īst en Owend än der Stuf sossen,
kum de Venus än de Gåss.
Sa bruecht äm Schäpp e klinzich Meiske mät.
Et gehīrt za menjem Beroff sot sich de Venus.
Ech mess deser hīscher Fra noch en Ǻfgow gian
end less det Meisken eos dem Schäpp.
Äm salwen Ugebläck stirtzt sich des Fra
åf det uerem Meisken end håt vergēssen
dått sa fräher e Katzke wor.
De Venus åwer bleiwt näst schaldich
end mocht eus deser Fra äm Ugebläck
weder dot Katzken wot at fräher wor.
De Moral vun deser Geschicht:
Äs glått esi wa det Sprächwiurt sprächt
wot def dir än de Knoche stächt
los dich dermat genäjen,
behold et dunkber mat Vergnäjen.
End eas Blōch sōt:
Ce naşte pisica, Soareci mănîncă.
Des Fabel stammt uch vum Aesop,
ech hu se eos dem Letzebuergeschen änt Saksesch iwersatzt.
Ba de Venus kit e Katzken
end beschwērt sich:
Cupidon huet mer wih gedohn.
Huet mat dem Pfeil åf mech geschōssen
end huet mech trōfen :
Sänt dēs ban ech verläwt än en Menschen.
Hälf mer bitte, moch eos mir e Mēdchen.
Doch esi en hīschet
dått de Männer guer noh mir kucken.
Ech wäll åwer nar den enen
gewännen än dēn ech mech verkråcht hun.
O.K. Sprächt de Venus,
Ech mess jo Mätlīd hu mät dir, verläwtet Katzken.
Vun deser Stangd bäst tea
dåt heschest Mēdchen än denjer Stådt.
End glech zem īrschte Mol wa der Mensch
det Mēdchen ze Gesicht bekum,
kanjt hia ät netmih eos den Ugen lossen.
Hia lef am noh end verlongt at zer Fra.
Hie bekum at uch end sa worden matenunder gläcklich.
Wa sa īst en Owend än der Stuf sossen,
kum de Venus än de Gåss.
Sa bruecht äm Schäpp e klinzich Meiske mät.
Et gehīrt za menjem Beroff sot sich de Venus.
Ech mess deser hīscher Fra noch en Ǻfgow gian
end less det Meisken eos dem Schäpp.
Äm salwen Ugebläck stirtzt sich des Fra
åf det uerem Meisken end håt vergēssen
dått sa fräher e Katzke wor.
De Venus åwer bleiwt näst schaldich
end mocht eus deser Fra äm Ugebläck
weder dot Katzken wot at fräher wor.
De Moral vun deser Geschicht:
Äs glått esi wa det Sprächwiurt sprächt
wot def dir än de Knoche stächt
los dich dermat genäjen,
behold et dunkber mat Vergnäjen.
End eas Blōch sōt:
Ce naşte pisica, Soareci mănîncă.
Des Fabel stammt uch vum Aesop,
ech hu se eos dem Letzebuergeschen änt Saksesch iwersatzt.
Der Hues und de Kradder
En Hues såß af sengem Bät ous wiechem Gräs und doocht iwwer Villet no. Hie iwwerliëcht vill eräm; mol dett dro gennt und griwwelt uch iwwer sech sälwest no.
„Wie ängstlich äs“, doocht hie, „äs iejentlich agläcklich drun! Die kå jo näst ä Friden genessen, nämols huet hie en agestirt Vergnäjen, äng wedder gitt et na Afrejungen fir än. Ech schlofe fir Angst na schi mät ofänen Uuġen. Dåt mess åndersch werden! Dåt sot mer meng Verstand. Awwer wä? Wat dan?
Esi hatt hie na bä sech iwwerloocht. Hie hatt de gåånz Zekt iwwer ängstlich äm sich gesähn, well hie na iemol net norr ängstlich, sangdern uch mässtraesch wor. Det klennst Gereïsch, e klie Schäden, en Näst, - allent hatt en glech anjem erfert.
Norr afist hirt hie e lies Rouschen. Hie språng sifirt af uch leff dervun. Hie leff esi schnel et norr geng, bäs zem Awer vun em Sie. Hä såßen na vill Kradder gemätlich bäenånder. Vu sengem hastijen Luufen worden se gestirt uch sen alle guer sifirt änt Wasser gesprangen.
„Oh, sot der Hues“ dä hun jo fir mir Angst. Alsi, et gitt Gedärer, dä fir mir, dem Huesen, zeddern! Wat bän ech dennich fir en „Held.“
Ta kåst nooch esi ängstlich sen, et fängt sich äng enner, die nooch ängstlijer äs wä ta.
Vun Jean de la Fontaine
En Hues såß af sengem Bät ous wiechem Gräs und doocht iwwer Villet no. Hie iwwerliëcht vill eräm; mol dett dro gennt und griwwelt uch iwwer sech sälwest no.
„Wie ängstlich äs“, doocht hie, „äs iejentlich agläcklich drun! Die kå jo näst ä Friden genessen, nämols huet hie en agestirt Vergnäjen, äng wedder gitt et na Afrejungen fir än. Ech schlofe fir Angst na schi mät ofänen Uuġen. Dåt mess åndersch werden! Dåt sot mer meng Verstand. Awwer wä? Wat dan?
Esi hatt hie na bä sech iwwerloocht. Hie hatt de gåånz Zekt iwwer ängstlich äm sich gesähn, well hie na iemol net norr ängstlich, sangdern uch mässtraesch wor. Det klennst Gereïsch, e klie Schäden, en Näst, - allent hatt en glech anjem erfert.
Norr afist hirt hie e lies Rouschen. Hie språng sifirt af uch leff dervun. Hie leff esi schnel et norr geng, bäs zem Awer vun em Sie. Hä såßen na vill Kradder gemätlich bäenånder. Vu sengem hastijen Luufen worden se gestirt uch sen alle guer sifirt änt Wasser gesprangen.
„Oh, sot der Hues“ dä hun jo fir mir Angst. Alsi, et gitt Gedärer, dä fir mir, dem Huesen, zeddern! Wat bän ech dennich fir en „Held.“
Ta kåst nooch esi ängstlich sen, et fängt sich äng enner, die nooch ängstlijer äs wä ta.
Vun Jean de la Fontaine
Wī hēt der Kåtz det Zingelchen un?
Vuer longer Zegt håtten de Meis
schwēr Problēmer mat der Kåtz.
Nea hälte se Generalversummleng,
äm ze beroden, wåt äs ze mochen.
Der Präsident rüif da Aldesten zesummen,
e jēder soll mat em Vuirschloch kun,
wa em sich ze verholden huet äm
der gressester Gefohr, der Kåtz ze entkun.
Der Rend noh håtte se sich zem Wuert gemolt
uch diskutiert. Det Problem bliw agelīst.
Denn nemmest wor äm stūnden e konkret
Abwehr-Konzept ze entwäckeln.
Schlesslich heaf der ganjst Gang
zwäschen den ålden Meiserichs
zwien fanjer än de Läft
äm sich zem Wuert ze mälden.
De Erlūfnes word em gegian senj Mihneng ze sohn.
„Da gressest Gefohr bestiht net än der Geschwonjdiget
wåt de Kåtz entwäckelt won sa hangder eas līft“.
Esi feng der gang Meiserich mat senjem Viurdroch un.
Da gressest Gefohr äs da, dått mir
sa net hīhren won sa līft end spranjt,
denn sa zecht sich da hoart Krallen
def zwächen da wīch Proatzen ännen.
Wåt mir måchen messten äs foljendet:
Mir messten der Kåtz en Zingelchen un Hōlz hēen,
dått mir se hīren won se eas än de Nēt kit,
dron verschwanjde mir kernich än eas Lēcher.
Der Viurschloch word vun ållen akzeptiert.
End et word beschlossen,
den Ǻfdroch ze vergian un emmesten
di sich berīt erklērt en durchzefähren.
Der Präsident wor der Mihneng.
dått nemmest passender det moche kēnt,
eosser dem, wī des wangderbuer Idee
ä senjem Meisenhirn entwäckelt håt.
Ǻf dåt kum der gang Meiserich ä Verliajenhīt
feng un ze tråkesen end sot : Ech bän ze gang derzea,
ech hun net Erfohreng mat Kåtzen,
ech kennen eas Kåtz noch net geat geneoch.
Me Grüißvoter huet Erfuehreng mat Kåtzen
di kēnt den Ǻfdroch iwernian,
hia kennt eas Kåtz persüinlich bēsser wa ech.
Ǻf dot word der Grüißvoter gefrocht.
Der kanjt net ūndersch ent mosst sich uch
eosriaden. Glåt äm dått, sot hia,
wīl ech des Kåtz vill ze geat kennen,
glått äm dåt iwernian ech desen Ǻfdroch net.
Des gefehrlich Oarbet ze iwernian, håt sich
äm gūnzen Meisevūlk nemmest fangden.
Esi bliw det Problem agelīst. De Kåtz huet
de Herrscheft iwer de Meis bas hegt beholden.
Zingelchen=Schelle
kernich=schnell
Des Fabel hun ech äm Intenet fangden, et git se ä villen versionen. Ech hu se froa iwersatzt.
Vuer longer Zegt håtten de Meis
schwēr Problēmer mat der Kåtz.
Nea hälte se Generalversummleng,
äm ze beroden, wåt äs ze mochen.
Der Präsident rüif da Aldesten zesummen,
e jēder soll mat em Vuirschloch kun,
wa em sich ze verholden huet äm
der gressester Gefohr, der Kåtz ze entkun.
Der Rend noh håtte se sich zem Wuert gemolt
uch diskutiert. Det Problem bliw agelīst.
Denn nemmest wor äm stūnden e konkret
Abwehr-Konzept ze entwäckeln.
Schlesslich heaf der ganjst Gang
zwäschen den ålden Meiserichs
zwien fanjer än de Läft
äm sich zem Wuert ze mälden.
De Erlūfnes word em gegian senj Mihneng ze sohn.
„Da gressest Gefohr bestiht net än der Geschwonjdiget
wåt de Kåtz entwäckelt won sa hangder eas līft“.
Esi feng der gang Meiserich mat senjem Viurdroch un.
Da gressest Gefohr äs da, dått mir
sa net hīhren won sa līft end spranjt,
denn sa zecht sich da hoart Krallen
def zwächen da wīch Proatzen ännen.
Wåt mir måchen messten äs foljendet:
Mir messten der Kåtz en Zingelchen un Hōlz hēen,
dått mir se hīren won se eas än de Nēt kit,
dron verschwanjde mir kernich än eas Lēcher.
Der Viurschloch word vun ållen akzeptiert.
End et word beschlossen,
den Ǻfdroch ze vergian un emmesten
di sich berīt erklērt en durchzefähren.
Der Präsident wor der Mihneng.
dått nemmest passender det moche kēnt,
eosser dem, wī des wangderbuer Idee
ä senjem Meisenhirn entwäckelt håt.
Ǻf dåt kum der gang Meiserich ä Verliajenhīt
feng un ze tråkesen end sot : Ech bän ze gang derzea,
ech hun net Erfohreng mat Kåtzen,
ech kennen eas Kåtz noch net geat geneoch.
Me Grüißvoter huet Erfuehreng mat Kåtzen
di kēnt den Ǻfdroch iwernian,
hia kennt eas Kåtz persüinlich bēsser wa ech.
Ǻf dot word der Grüißvoter gefrocht.
Der kanjt net ūndersch ent mosst sich uch
eosriaden. Glåt äm dått, sot hia,
wīl ech des Kåtz vill ze geat kennen,
glått äm dåt iwernian ech desen Ǻfdroch net.
Des gefehrlich Oarbet ze iwernian, håt sich
äm gūnzen Meisevūlk nemmest fangden.
Esi bliw det Problem agelīst. De Kåtz huet
de Herrscheft iwer de Meis bas hegt beholden.
Zingelchen=Schelle
kernich=schnell
Des Fabel hun ech äm Intenet fangden, et git se ä villen versionen. Ech hu se froa iwersatzt.
Det Fart uch der Bikå.
Ǻf dem Fart kum e klī Gang geridden.
Äm Trab uch elegantem Schrätt.
Et begehnt desen zwännen e stūrdich Bikå.
„Geaden Dōch Härr der Bikå“ sot det Fart
„Wuer huest tea dech åfgemocht ? „
„Ech zahn än de Wält „ sot der Bikå,
„ Ech säcken mir emmesten dī åf mir regden wīl,
dersänt en hīsch Fra åf mir geridden äs,
da em Europa hess, äs nemmest mih åf mir geridden.“
„Doch vun em klennen Gangelchen wä tea,
wet ech mech net regden uch linke lossen .
dot wēr fuer mech en Schūnd“.
„Fuer mech äs et nichen Schūnd“ Sot det Fart.
„ End Ihr wet et mir uch nichen äbronjen,
won ech en klenen Gangen eruewer schmeisse wet“.
Det Fabelchen stammt vum Lessing.
Da såksesch Version vu mir.
Martin der Ijel
Ǻf dem Fart kum e klī Gang geridden.
Äm Trab uch elegantem Schrätt.
Et begehnt desen zwännen e stūrdich Bikå.
„Geaden Dōch Härr der Bikå“ sot det Fart
„Wuer huest tea dech åfgemocht ? „
„Ech zahn än de Wält „ sot der Bikå,
„ Ech säcken mir emmesten dī åf mir regden wīl,
dersänt en hīsch Fra åf mir geridden äs,
da em Europa hess, äs nemmest mih åf mir geridden.“
„Doch vun em klennen Gangelchen wä tea,
wet ech mech net regden uch linke lossen .
dot wēr fuer mech en Schūnd“.
„Fuer mech äs et nichen Schūnd“ Sot det Fart.
„ End Ihr wet et mir uch nichen äbronjen,
won ech en klenen Gangen eruewer schmeisse wet“.
Det Fabelchen stammt vum Lessing.
Da såksesch Version vu mir.
Martin der Ijel
De Mälchfra uch de Rēchneng
Vill laichter woren de Legd
fräher zefoss,
vun des Moarjest bas de Owest spēt,
moste schlapen åf dem Räck,
anjderm Oarm, oaldīst
uch åf dem Hīwt e Stäck.
Äm de Mälch za fenje Legden
än de Stådt ze drohn
håt en Fra da heschest Klīder ugedohn.
E Pillchen dēt sa sich åft Hīwt,
end dråf de Kreoch
mat Mälch, ow em et glīwt.
Wiarend sa dem Muert zea geng
duecht sa sich: fuer des Mälch,
dot Gēld äs menj.
Me Mūn di huet uch näst derkēn
won äm Hūndamdrehn.
ech et vuer mech verdean,
Doch det wichtijest Behälfnes,
ech kīfen esi en zwinzich Oacher--
da bradicht mir de Kluck äm Fälpes.
Da klinzich Hänkeln wuesse schniell
villecht lēt der Fuss
mir doch iwrich esi vill,
dått ech e Fårken vun den bēsten
vum Schwenjsmuert kīw
dot wett ech mēsten.
Äs der Brellenk rond uch fatt
bäs Krastdoch,
kitt en Kemmel än senj Stått.
Eos der Kemmel wird en Keah
da bronjt mir
e Ronjdchen noch derzea.
åf de Wiss wett ech se bronjen
äm fräsche Gras,
hui wa da eram do spronjen,
en Sprung mat ållebide Fessen
dēt uch eas Fra, end ---
der Kreoch di wor geschmässen.
Hīsch weis Mälch åf schwoarzer Iard
wot sprächt me Mūn
won hia det hīrt?
Der Mun wor når blamiert
end sot:
Des Lihr wor dir des Mällech wiart.
Des Fabel stammt vum
Johann Willhelm Ludwig 1885
end äs åls „Milchmädchen-Rechnung“
än de Geschicht gegongen.
Äm Letzebuergeschen äs se
vum Lex Roth beoarbert worden.
www.siebenbuerger.de/forum/saksesch/1125-letzebuergesch-verzielt/
Änt Såksesch hun ech se gedohn.
Dienstag, 27. April 2010
Martin der Ijel
Vill laichter woren de Legd
fräher zefoss,
vun des Moarjest bas de Owest spēt,
moste schlapen åf dem Räck,
anjderm Oarm, oaldīst
uch åf dem Hīwt e Stäck.
Äm de Mälch za fenje Legden
än de Stådt ze drohn
håt en Fra da heschest Klīder ugedohn.
E Pillchen dēt sa sich åft Hīwt,
end dråf de Kreoch
mat Mälch, ow em et glīwt.
Wiarend sa dem Muert zea geng
duecht sa sich: fuer des Mälch,
dot Gēld äs menj.
Me Mūn di huet uch näst derkēn
won äm Hūndamdrehn.
ech et vuer mech verdean,
Doch det wichtijest Behälfnes,
ech kīfen esi en zwinzich Oacher--
da bradicht mir de Kluck äm Fälpes.
Da klinzich Hänkeln wuesse schniell
villecht lēt der Fuss
mir doch iwrich esi vill,
dått ech e Fårken vun den bēsten
vum Schwenjsmuert kīw
dot wett ech mēsten.
Äs der Brellenk rond uch fatt
bäs Krastdoch,
kitt en Kemmel än senj Stått.
Eos der Kemmel wird en Keah
da bronjt mir
e Ronjdchen noch derzea.
åf de Wiss wett ech se bronjen
äm fräsche Gras,
hui wa da eram do spronjen,
en Sprung mat ållebide Fessen
dēt uch eas Fra, end ---
der Kreoch di wor geschmässen.
Hīsch weis Mälch åf schwoarzer Iard
wot sprächt me Mūn
won hia det hīrt?
Der Mun wor når blamiert
end sot:
Des Lihr wor dir des Mällech wiart.
Des Fabel stammt vum
Johann Willhelm Ludwig 1885
end äs åls „Milchmädchen-Rechnung“
än de Geschicht gegongen.
Äm Letzebuergeschen äs se
vum Lex Roth beoarbert worden.
www.siebenbuerger.de/forum/saksesch/1125-letzebuergesch-verzielt/
Änt Såksesch hun ech se gedohn.
Dienstag, 27. April 2010
Martin der Ijel
Nett der Buert... måcht den Mån.
En Giesenbock, sching zemmlich ålt, äs sīhr stulz åf sengen grīßen, lunken Buert.
Und well em dëser uch en īhrwirdich Oussähn gitt, iwerzejt hī de āfernāftich Gedäirer (die unvernünftigen Tiere), däi norr det Äißerscht sähn uch beurtielen, en zem Kenneng ze wiëlen.
Zer grīßen Zeremonie hun sich ållen versummelt, vum Īchhernchen bäs zem Tiger, jeder wäll derbäi sen.
Norr der Fuss lett sich net täischen. Hī beåfdraucht den Hangd, en Korff gefållt mät dem suftichsten Gras uch den zuertesten Bläddern loingst den Kennengstruin ze ställen.
Sibåld der Giesenbock de Korff erbläckt, vergässt hī ållend. Vīr Frauden fēt hī wä wald ze spränjen un, sterzt sich mät kräischendem meck, meck, meck, åf det Frēßen; ent måcht sich vīr ållen hechst lēcherlich.
Der Luchs, der Hirsch, däi staunen, der Hues hält sich de Ūchen za, der Biër, der Wulf, der Tiger sen bekritt, der Fuss winzelt sich vīr Låchen. Īrscht enst sähn säi err Tummhīt än, ent niën de Wuel zeräck.
Wiër sälwest sich zem Affen måcht,
uch sich blamiert, wird ousgelåcht.
De Moral äs schniëll erkånt
Nett äm Buert sätzt der Verstånd.
(nō Ridinger)
En Giesenbock, sching zemmlich ålt, äs sīhr stulz åf sengen grīßen, lunken Buert.
Und well em dëser uch en īhrwirdich Oussähn gitt, iwerzejt hī de āfernāftich Gedäirer (die unvernünftigen Tiere), däi norr det Äißerscht sähn uch beurtielen, en zem Kenneng ze wiëlen.
Zer grīßen Zeremonie hun sich ållen versummelt, vum Īchhernchen bäs zem Tiger, jeder wäll derbäi sen.
Norr der Fuss lett sich net täischen. Hī beåfdraucht den Hangd, en Korff gefållt mät dem suftichsten Gras uch den zuertesten Bläddern loingst den Kennengstruin ze ställen.
Sibåld der Giesenbock de Korff erbläckt, vergässt hī ållend. Vīr Frauden fēt hī wä wald ze spränjen un, sterzt sich mät kräischendem meck, meck, meck, åf det Frēßen; ent måcht sich vīr ållen hechst lēcherlich.
Der Luchs, der Hirsch, däi staunen, der Hues hält sich de Ūchen za, der Biër, der Wulf, der Tiger sen bekritt, der Fuss winzelt sich vīr Låchen. Īrscht enst sähn säi err Tummhīt än, ent niën de Wuel zeräck.
Wiër sälwest sich zem Affen måcht,
uch sich blamiert, wird ousgelåcht.
De Moral äs schniëll erkånt
Nett äm Buert sätzt der Verstånd.
(nō Ridinger)
Der nåktich Kiawer uch det Menschekänjd.
E Menschekänjd spillt äm Schaden anjder em Ǻppelbūm,
äm Sūnd.
En nåktich Kiawer kum eos dem Sūnd ereosgekrochen end sōt:
Menschekänjd wält tea mät mir spillen ?
Näi sot det Känjd. Ät dakt den Kiawer mat er Hūndvel Sūnd zea end geng dervun.
Än der Nuecht åwer hoat det Känjd äst gedrīmt.
Ät hat gärre gewåsst wot der Drūm bedet,
håt awer net wēn frejen.
Sīl der Kiawer vu gēstern det villecht wässen,
duecht ät end geng anjder den Ǻppelbum,
dackt den Kiawer åf end frecht:
Kiawer, Kiawer kam erun
krech fuer mech åf dese Būm,
so mir wot bedet menj Drūm?
Ech hu gedrīmt ech wēr e Kiawer
di net kräche kun.
Dråf wåsst der Kiawer Beschīd end sot:
Menschekänjd ech kun dir son wot dir denj Drūm bedet.
Tea bäst e Menschekänjd end breochst uch net ze krächen hegt.
Mat deser Untwert wor det Menschekänjd uch schair zefridden,
ät dakt den Kiawer mat er Hūndvel Sūnd weder zea, end geng dervun.
Än der dråf foljenden Nuecht håt det Menschekänjd weder äst gedrīmt.
Ät hat gärre gewåsst wot der Drūm bedet,
håt awer net wen frejen.
Sīl der Kiawer vu gēstern det villecht wässen duecht ät, end geng ba den Ǻppelbūm.
Ät dackt den Kiawer åf end frecht:
Kiawer, Kiawer kam erun
flech fuer mech åf dese Būm,
so mir wåt bedet menj Drūm?
Ech hu gedrīmt ech wēr e Viugel
di net fläje kun.
Dråf wåsst der Kiawer Beschīd end sot:
Menschekänjd ech kun dir son wot dir denj Drūm bedet.
Tea bäst e Menschekänjd end breochst uch net ze fläjen hegt.
Mat deser Untwert wor det Menschekänjd uch schair zefridden,
ät dakt den Kiawer mat er Hūndvel Sūnd weder zea, end geng dervun.
Än der dråf foljenden Nuecht håt det Menschekänjd weder äst gedrīmt.
Ät hat gärre gewåsst wot der Drūm bedet,
håt awer net wen frejen.
Sīl der Kiawer vu gēstern det villecht wässen duecht ät, end geng ba den Ǻppelbūm.
Ät wūl den Kiawer weder åfdacken uch frejen.
Der Kiawer åwer, wor netmih do.
Åf dem Ǻppelbūm åwer åf dem anjdersten Blat, saus e Muekiawer,
di heaw glått senj Flijel end wūl dervu fläjen.
Wä hia det Menschekänjd souch, luecht hia senj Flijel weder end frecht:
Menschekänjd: Wält tea mät mir spillen, oder wūlt tea mech äst frejen ?
Kiawer, Kiawer sot det Menschekänjd
loss når noch e ket det Flijel hiawen,
so mir wot bedet me Liawen?
Ech hu gedrīmt ech wēr en nåktich Kiawer
dem näst gelanjt ä senjem Liawen.
Kiawer kam erou vun desem Būm
So mir wot bedet menj Drūm?
Dråf feng der Muekiawer vu fräschem un de Flijel ze hiawen end sot :
Märk dir Mensch än denjem Liawen:
Gēstern wor uch ech en nåktich Kiawer,
säch ech hun zwīen Flijel hegt
lihr dreos wot det Liawen dir bedet.
------------------------------------------
Des Fabel wor än nicher Sprōch viurhūnden,
se äs äm Såchseschen entstūnden.
Martin der Ijel
Dienstag, 31. August 2010
E Menschekänjd spillt äm Schaden anjder em Ǻppelbūm,
äm Sūnd.
En nåktich Kiawer kum eos dem Sūnd ereosgekrochen end sōt:
Menschekänjd wält tea mät mir spillen ?
Näi sot det Känjd. Ät dakt den Kiawer mat er Hūndvel Sūnd zea end geng dervun.
Än der Nuecht åwer hoat det Känjd äst gedrīmt.
Ät hat gärre gewåsst wot der Drūm bedet,
håt awer net wēn frejen.
Sīl der Kiawer vu gēstern det villecht wässen,
duecht ät end geng anjder den Ǻppelbum,
dackt den Kiawer åf end frecht:
Kiawer, Kiawer kam erun
krech fuer mech åf dese Būm,
so mir wot bedet menj Drūm?
Ech hu gedrīmt ech wēr e Kiawer
di net kräche kun.
Dråf wåsst der Kiawer Beschīd end sot:
Menschekänjd ech kun dir son wot dir denj Drūm bedet.
Tea bäst e Menschekänjd end breochst uch net ze krächen hegt.
Mat deser Untwert wor det Menschekänjd uch schair zefridden,
ät dakt den Kiawer mat er Hūndvel Sūnd weder zea, end geng dervun.
Än der dråf foljenden Nuecht håt det Menschekänjd weder äst gedrīmt.
Ät hat gärre gewåsst wot der Drūm bedet,
håt awer net wen frejen.
Sīl der Kiawer vu gēstern det villecht wässen duecht ät, end geng ba den Ǻppelbūm.
Ät dackt den Kiawer åf end frecht:
Kiawer, Kiawer kam erun
flech fuer mech åf dese Būm,
so mir wåt bedet menj Drūm?
Ech hu gedrīmt ech wēr e Viugel
di net fläje kun.
Dråf wåsst der Kiawer Beschīd end sot:
Menschekänjd ech kun dir son wot dir denj Drūm bedet.
Tea bäst e Menschekänjd end breochst uch net ze fläjen hegt.
Mat deser Untwert wor det Menschekänjd uch schair zefridden,
ät dakt den Kiawer mat er Hūndvel Sūnd weder zea, end geng dervun.
Än der dråf foljenden Nuecht håt det Menschekänjd weder äst gedrīmt.
Ät hat gärre gewåsst wot der Drūm bedet,
håt awer net wen frejen.
Sīl der Kiawer vu gēstern det villecht wässen duecht ät, end geng ba den Ǻppelbūm.
Ät wūl den Kiawer weder åfdacken uch frejen.
Der Kiawer åwer, wor netmih do.
Åf dem Ǻppelbūm åwer åf dem anjdersten Blat, saus e Muekiawer,
di heaw glått senj Flijel end wūl dervu fläjen.
Wä hia det Menschekänjd souch, luecht hia senj Flijel weder end frecht:
Menschekänjd: Wält tea mät mir spillen, oder wūlt tea mech äst frejen ?
Kiawer, Kiawer sot det Menschekänjd
loss når noch e ket det Flijel hiawen,
so mir wot bedet me Liawen?
Ech hu gedrīmt ech wēr en nåktich Kiawer
dem näst gelanjt ä senjem Liawen.
Kiawer kam erou vun desem Būm
So mir wot bedet menj Drūm?
Dråf feng der Muekiawer vu fräschem un de Flijel ze hiawen end sot :
Märk dir Mensch än denjem Liawen:
Gēstern wor uch ech en nåktich Kiawer,
säch ech hun zwīen Flijel hegt
lihr dreos wot det Liawen dir bedet.
------------------------------------------
Des Fabel wor än nicher Sprōch viurhūnden,
se äs äm Såchseschen entstūnden.
Martin der Ijel
Dienstag, 31. August 2010
Läw Liëser, wonn`t Ich gefällt,
kut mät än des īmōlich Wält.
Hīrt, wat de Gedärer ās sōn!
Mer kenne se guer verstohn.
Dänn allent, wat hä na passiert
wid af sachsesch kommentiert.
Det jang Schwalwken
Īster såch e Schwalwken den Omesen za, wä se schniël erämer lefen. Se schīnen gor net mäd ze werden. Ängden wedder kåmen se mät äst beladden hīmen, verschwånden änirscht äm Hous, und måchten sich drō glech vun nåem af den Wiëch. Det Schwalwke kangt det geschēftich Dreïwen der Omesen net verstohn. Et frēcht se:
„Sōt, wat måcht Ir ījentlich hä?“
„Na wat schīn? Mir summeln ās Vīrrēt, dänn der Wängter kit.“
Draf sōt det Schwalwken: „Dåt äs klach. Ech wäll et uch esi wä Ir måchen.“ Und et feng un, Spännen uch Mäcken änt Näst ze drōn.
Seng Motter wangdert sich iwer et und se frēcht et, fir wat dåt gāt wēr.
„Fir wat? Et kit der kålt Wängter, drō brochen mer jo uch äster ze Friëßen.
Hälf mer doch uch, läw Motter, nōch mih ze summeln! Dänn uch de Omesen summeln ih der Wängter hä äs. Vun änen hun ech et gelihrt.“
De Motter sōt:
“Schatziget meng, loss tā de Omesen norr summeln!
Fir ās Schwalwen huet de Natur sich en hescher Schäcksōl ousgedōcht.
Wonn der wuerem Sommer ze Ängd giht, drō zähn mer siwäsi vun hä ewēch.“
Fabel vun G. E. Lessing
kut mät än des īmōlich Wält.
Hīrt, wat de Gedärer ās sōn!
Mer kenne se guer verstohn.
Dänn allent, wat hä na passiert
wid af sachsesch kommentiert.
Det jang Schwalwken
Īster såch e Schwalwken den Omesen za, wä se schniël erämer lefen. Se schīnen gor net mäd ze werden. Ängden wedder kåmen se mät äst beladden hīmen, verschwånden änirscht äm Hous, und måchten sich drō glech vun nåem af den Wiëch. Det Schwalwke kangt det geschēftich Dreïwen der Omesen net verstohn. Et frēcht se:
„Sōt, wat måcht Ir ījentlich hä?“
„Na wat schīn? Mir summeln ās Vīrrēt, dänn der Wängter kit.“
Draf sōt det Schwalwken: „Dåt äs klach. Ech wäll et uch esi wä Ir måchen.“ Und et feng un, Spännen uch Mäcken änt Näst ze drōn.
Seng Motter wangdert sich iwer et und se frēcht et, fir wat dåt gāt wēr.
„Fir wat? Et kit der kålt Wängter, drō brochen mer jo uch äster ze Friëßen.
Hälf mer doch uch, läw Motter, nōch mih ze summeln! Dänn uch de Omesen summeln ih der Wängter hä äs. Vun änen hun ech et gelihrt.“
De Motter sōt:
“Schatziget meng, loss tā de Omesen norr summeln!
Fir ās Schwalwen huet de Natur sich en hescher Schäcksōl ousgedōcht.
Wonn der wuerem Sommer ze Ängd giht, drō zähn mer siwäsi vun hä ewēch.“
Fabel vun G. E. Lessing
Wonn der wuerem Sommer ze Ängd giht, drō zähn mer siwäsi vun hä ewēch.“
Danke Martha ! Äs et net esi, det Schwoalwken lihrt vun den Omesen, end de Menschen lihren vun den Schwoalwen ?
Hoffentlich.
Danke Martha ! Äs et net esi, det Schwoalwken lihrt vun den Omesen, end de Menschen lihren vun den Schwoalwen ?
Hoffentlich.
@ Martha: Ech dunken Der fiur des hiesch Fabel. Mät dem Wängder fallt mer uch äst än:
Wä wit der Wängder?
En Grupp vun Indianern kūm īst äm Härwest zia ärem Medizinmūn, am en ze frochen, wä der Wängder wit:
"Nōch hun ech mech bä`m Manitu net erkangdicht, awer er kennt schiun än de Bäsch gōn uch Hūlz summeln!" Frälech mauchten daut ållen senj Gefolchslegd.
Am sächer ze sen, begåf sich der "Hokus-Pokus-Mūn" no en puer Dajen zem Wädderinstitut. Do frocht hie dieren "Bulibascha". Dī unfert ōnen uch nor mät der Wimper ze zucken:
"Et wit en sīr schwer Wängder warden. Daut wässen siguer de Indinianer, denn sä summeln schiun enzt äm Oktober Hulz!"
Uch de Moral vun der Geschicht: Glīw net em jeden, di dinkt äst vum Fåch ze verstōn!
Wä wit der Wängder?
En Grupp vun Indianern kūm īst äm Härwest zia ärem Medizinmūn, am en ze frochen, wä der Wängder wit:
"Nōch hun ech mech bä`m Manitu net erkangdicht, awer er kennt schiun än de Bäsch gōn uch Hūlz summeln!" Frälech mauchten daut ållen senj Gefolchslegd.
Am sächer ze sen, begåf sich der "Hokus-Pokus-Mūn" no en puer Dajen zem Wädderinstitut. Do frocht hie dieren "Bulibascha". Dī unfert ōnen uch nor mät der Wimper ze zucken:
"Et wit en sīr schwer Wängder warden. Daut wässen siguer de Indinianer, denn sä summeln schiun enzt äm Oktober Hulz!"
Uch de Moral vun der Geschicht: Glīw net em jeden, di dinkt äst vum Fåch ze verstōn!
De Kroh uch der Wasserkrach
Iemol, et wor na glatt det allerhießest Meened vum Sommer, wä vill Beechelcher ousgedrecht woren und uch vill Quällen nichemih Wasser hadden.
En durschtich Kroh wor de gånzen Dåch erämer geluufen. Se sackt iwerål Wasser. Se hatt awer nierest Wasser fängde kennen. Um Owend wor se esi mäd, datt se kom noch flejen kangt. Na entdäkt se en Krach mät Wasser, diër glatt niëwen dem Dir vun ennem Hous stand.
Se fluch schniël duer, stach är Hieft än de Krach und wuel na drous dränken.
Na wor awer der Krach norr halwich vol. Ämsonst bemäht sich de Kroh, ären Hals esi deff wä norr meejlich ännen än desen Krach ze stechen; det Nass vum Wasser kangt se mät dem Schnuewel net erriechen. Enttëischt flattert se äm den Krach ameränk und hoppst af uch uew. Se schlach mät ären Flijeln esi stark et norr geng. Esi hofft des durschtich Kroh, den Krach ze iwerdrehn, datt se na cha unt Wasser eruku kängt.
Doch wor dåt en iërdän, sihr schwer Krach, diën se näckest iwerschlon häw kennen.
Wä de Kroh gånz betrepzt uch neddergeschlon niëwen dem Krach såss, norr afiest såch se niëwen dem Ägång vum Hous vill klinzich Stenner lån.
Na feng de Kroh un, de Stiencher ient nom åndern af ze picken und e jedet än den Krach ännen ze schmëißen. Se deet dåt esi long, bäs det Wasser hih kåm und den iwerschten Rånd vum Krach erriecht hatt. Na kangt se ären Durscht liëschen.
Fabel vun Aesop
Et äs wärlech schär net ze gliwen,
dess Kroh mess em awer liwen!
Vernaft sekt em är jo gor net un,
äst iwerluecht mess se awer hun!
Esi wieß em näckest… alldiest tëischt der Scheng
Iemol, et wor na glatt det allerhießest Meened vum Sommer, wä vill Beechelcher ousgedrecht woren und uch vill Quällen nichemih Wasser hadden.
En durschtich Kroh wor de gånzen Dåch erämer geluufen. Se sackt iwerål Wasser. Se hatt awer nierest Wasser fängde kennen. Um Owend wor se esi mäd, datt se kom noch flejen kangt. Na entdäkt se en Krach mät Wasser, diër glatt niëwen dem Dir vun ennem Hous stand.
Se fluch schniël duer, stach är Hieft än de Krach und wuel na drous dränken.
Na wor awer der Krach norr halwich vol. Ämsonst bemäht sich de Kroh, ären Hals esi deff wä norr meejlich ännen än desen Krach ze stechen; det Nass vum Wasser kangt se mät dem Schnuewel net erriechen. Enttëischt flattert se äm den Krach ameränk und hoppst af uch uew. Se schlach mät ären Flijeln esi stark et norr geng. Esi hofft des durschtich Kroh, den Krach ze iwerdrehn, datt se na cha unt Wasser eruku kängt.
Doch wor dåt en iërdän, sihr schwer Krach, diën se näckest iwerschlon häw kennen.
Wä de Kroh gånz betrepzt uch neddergeschlon niëwen dem Krach såss, norr afiest såch se niëwen dem Ägång vum Hous vill klinzich Stenner lån.
Na feng de Kroh un, de Stiencher ient nom åndern af ze picken und e jedet än den Krach ännen ze schmëißen. Se deet dåt esi long, bäs det Wasser hih kåm und den iwerschten Rånd vum Krach erriecht hatt. Na kangt se ären Durscht liëschen.
Fabel vun Aesop
Et äs wärlech schär net ze gliwen,
dess Kroh mess em awer liwen!
Vernaft sekt em är jo gor net un,
äst iwerluecht mess se awer hun!
Esi wieß em näckest… alldiest tëischt der Scheng
Der Hirt uch seng iwel Spaß
Äm Gräs e jang Schofhirt rahich låt,
uch sich um Sannescheng erfråt.
De Schof af der Wied erämer zähn
friëßen hangrich det saftich Grän.
Hie hirt de Vijjelcher iwerål sängen,
sekt vill Hazel erämer sprängen.
Lokt fliet e sengen Hangd erun,
die, wä der Blätz geluufe kum.
De Schof mess hie villmol drëiwen,
datt se uch zesumme blëiwen.
Der Hangd wieß dåt norr ze gena
doräm git hie änen näckest Rah.
All dä Däch äs der Gang gånz ellien
uch esi färr vun der Gemien.
Wä feng weer et wonn hie äst fängt
iwer dåt e na uch lache kängt.
Ous Långerwell wor e af de Idee gekunn
de Dorflekt äm Spaß drun ze bekunn.
Hie wul alle guer norr stark erfehren
dro lachen drif mät Frådenzehren.
Na feng e un ze krëischen:“Kutt erbä,
vill hangrich Welf sähn hä verbä.“
Är Uuģe fänkeln, se ziejen de Zängd,
wonn er net hälft, äs dett as Ängd!
Al krëischä kåmen vill Männer gerånt
mät Steck uch Gaffeln än der Hånd.
Der Schofhirt vir Lachen sich krämmt
de Dorflekt dett awer sihr verstämmt.
Diën Spaß hatt hie mihmols wedderhielt;
se Geleech bäs färr em huet gehirt.
De Lekt dåchten äng, hie äs ä Gefohr,
datt de Welf kunn: dåt weer wohr.
Bäs un em Dåch hie wedder krëischt:
„Kutt schniël, nichen Zekt verlëißt!
De Welf Ir Schof schin arch zerrëißen,
se hun Hanger, wälle Fliesch bëißen.“
Se hadden en awer nemmi ärnst genunn.
Dettmol woren de Welf wärlech kunn.
Der Schofhirt mosst sälwst mät usähn
wä et äm de Schof wor geschähn.
Em sål näckest lejen.
Wie lecht, diëm gliwt em net, uch wonn hie iemol de Wohrhiet soot.
no Aesop
Äm Gräs e jang Schofhirt rahich låt,
uch sich um Sannescheng erfråt.
De Schof af der Wied erämer zähn
friëßen hangrich det saftich Grän.
Hie hirt de Vijjelcher iwerål sängen,
sekt vill Hazel erämer sprängen.
Lokt fliet e sengen Hangd erun,
die, wä der Blätz geluufe kum.
De Schof mess hie villmol drëiwen,
datt se uch zesumme blëiwen.
Der Hangd wieß dåt norr ze gena
doräm git hie änen näckest Rah.
All dä Däch äs der Gang gånz ellien
uch esi färr vun der Gemien.
Wä feng weer et wonn hie äst fängt
iwer dåt e na uch lache kängt.
Ous Långerwell wor e af de Idee gekunn
de Dorflekt äm Spaß drun ze bekunn.
Hie wul alle guer norr stark erfehren
dro lachen drif mät Frådenzehren.
Na feng e un ze krëischen:“Kutt erbä,
vill hangrich Welf sähn hä verbä.“
Är Uuģe fänkeln, se ziejen de Zängd,
wonn er net hälft, äs dett as Ängd!
Al krëischä kåmen vill Männer gerånt
mät Steck uch Gaffeln än der Hånd.
Der Schofhirt vir Lachen sich krämmt
de Dorflekt dett awer sihr verstämmt.
Diën Spaß hatt hie mihmols wedderhielt;
se Geleech bäs färr em huet gehirt.
De Lekt dåchten äng, hie äs ä Gefohr,
datt de Welf kunn: dåt weer wohr.
Bäs un em Dåch hie wedder krëischt:
„Kutt schniël, nichen Zekt verlëißt!
De Welf Ir Schof schin arch zerrëißen,
se hun Hanger, wälle Fliesch bëißen.“
Se hadden en awer nemmi ärnst genunn.
Dettmol woren de Welf wärlech kunn.
Der Schofhirt mosst sälwst mät usähn
wä et äm de Schof wor geschähn.
Em sål näckest lejen.
Wie lecht, diëm gliwt em net, uch wonn hie iemol de Wohrhiet soot.
no Aesop
E kli waljd Vijelchen.
Et wor esi e klibbes Ding
esi e klinzich Zwitscherling.
Et saus vergnächt åf senjem Ǻst
end sung e Līd wa et äm glåt passt.
De Ēlster krisch vun hīem Giwel
hegt sanjst tea mir zwor net glåt iwel,
doch wī net hescher sanje kūn
dī fēh äm lawsten glatt net un.
Det Zeisken less sich doch net stīren,
sōt når:
Et breocht uch nemmest zea ze hīren,
dēm menj Līdchen net gefallt,
grīss geneach äs Gottes Wält.
Äm dåt, lot mech når ä Fridden
mir huet Gott net mih beschīden.
Ech sanjen jēden Dōch ban net bekrit
esi wa et mir än de Schnuewel kit.
Ech bleiwe loastich bas unt Onjd
wī et net hīre well verschwonjd.
Heinrich Seidel
huet det Fabelchen geschriwen,
ech hun et åfgekliwen.
Änt Såksesch hun ech et gebīcht
hun noch e ket derzea gedicht.
Martin der Ijel
Um Beiträge zu verfassen, müssen Sie sich kostenlos registrieren bzw. einloggen.
